Ajoinpedia
Registreer
Advertisement


Koninklijke Maatschappij De Aalsterse Gilles is een vereniging die in 1971 het levenslicht zag. Deze folkloregoep zette de Gilles-traditie verder in Aalst na de ontbinding van De Ware Gilles. De groep werd opgericht onder impuls van Bert Van Hoorick en Gustaaf De Stobbeleir. De Aalsterse Gilles lopen mee in de zondag- en maandagstoet tijdens Aalst Carnaval. Op carnavalsmaandag houden De Aalsterse Gilles hun bezemdans en -worp op de Grote Markt.

Ontstaan

Omer Suenaert De Voorpost 04011974

Omer Suenaert (Bron: De Voorpost 04/01/1974)

De stad Aalst kent sinds 1927 een Gilles-traditie, dankzij De Slecht Gekleeden (Ajuingilles) en De Ware Gilles. De Ajuingilles verdwenen na 1933 al uit de stoet en in 1971 beslisten ook De Ware Gilles om ermee te stoppen wegens financiële zorgen en een gebrek aan nieuwe leden. Hierdoor dreigde er na 45 jaar een einde te komen aan Gilles in Aalst. Volksvertegenwoordiger Bert Van Hoorick vond dat deze traditie niet verloren mocht gaan en samen met oud-schepen Gustaaf De Stobbeleir zette hij zijn schouders onder de oprichting van een nieuwe Aalsterse Gilles-vereniging. Zo werd op 17 juni 1971 de vereniging De Aalsterse Gilles geboren. De groep kreeg een eerste voorlopig bestuur, bestaande uit voorzitter Gustaaf De Stobbeleir, secretaris Joseph De Man, penningmeester Sylveer Aerssens, materiaalmeester Omer Suenaert en bestuursleden Els Ponnet, Eric Roelandt en Rosa Van Gyseghem. Ook Gracienne Van Nieuwenborgh, Paul Van der Cruyssen en Rony De Bruyn waren leden van het eerste uur bij De Aalsterse Gilles.

De Aalsterse Gilles oprichting

De nieuwe groep had financiële middelen nodig om materiaal te kunnen aankopen en richtte zich daarvoor tot de Aalstenaars. Ze stelden zichzelf voor als een vereniging die de oude tradities in ere wenste te houden. Voor hun eerste stoet in 1972, sloten zij een contract af in Binche voor nieuwe hoeden en kostuums. Het geld werd verzameld door het verkopen van een postkaart en een gillespopje. Daarnaast konden sympathisanten ook geld storten op de rekening van De Aalsterse Gilles.

In hun eerste stoet in 1972 stapten 19 Gilles en 13 muzikanten mee. In totaal wierpen zij 10 000 appelsienen naar de omstaanders. Na carnaval werd een reglement opgesteld voor Gilles en één voor muzikanten. Bert Van Hoorick en August De Man werden in datzelfde jaar aangesteld als ereleden van de groep, omwille van hun inspanningen voor de Gilles-traditie in Aalst.

Bezemdans en maskers

Jos De Man

Secretaris Joseph De Man (Bron: De Voorpost 04/01/1974)

Vanaf 1973 voerden de Aalsterse Gilles ook een bezemdans uit. Deze werd voor het eerst opgevoerd op het Driekoningenfeest. De bezemdans werd uitgedacht door Sylveer Aerssens. De bezem verwijst naar de heksenbezem, die vroeger gebruikt werd om kwade geesten mee te verjagen.

Een andere vernieuwing was het hoedje van de muzikanten; deze kregen voortaan een hoedje met witte struisvogelveren. Een vlag met de kleuren van de Stad zou de Gilles voortaan aankondigen in de stoet. In overleg met het Feestcomité mochten de Gilles op carnavalsmaandag ook hun rondedans brengen op de Grote Markt, waarbij het lied van de Aalsterse Gilles speelde.

Op 22 september 1973 deden de Gilles uitzonderlijk, buiten de carnavalsdagen, hun rondedans rond het beeld van Dirk Martens, naar aanleiding van de 500-jarige viering van de Zwette Maan.

Gustaaf De Stobbeleir Driekoningenfeest 1974 De Voorpost 18011974

Gustaaf De Stobbeleir met de Aalsterse Gilles op het Driekoningenfeest 1974 (De Voorpost - 18/01/1974)

In 1974 werd de bezemdans door Ronny De Bruyn uitgebreid. De Gilles brachten dat jaar hun eerste bezemshow, in uitgangskledij, ter gelegenheid van Driekoningen en de Prinsenverkiezing. Voor het eerst namen ze ook deel aan de voorbereidende feesten van carnaval. De show werd maandagmiddag van carnaval opnieuw gebracht, maar dan in Gilles-kostuum. Het zou de start zijn van een traditie; op carnavalsmaandag houden de Gilles hun bezemdans. Tijdens hun bezemdans gooien de Aalsterse Gilles een 400-tal kleine bezems naar het publiek. De dans en de muziek houden op wanneer alle bezems uitgeworpen zijn.[1]

In 1975 stapten er 35 Gilles en 18 muzikanten mee in de stoet. De rondedans op maandagavond van carnaval werd door maar liefst 3 000 carnavalisten bijgewoond. In 1976 werd het 50-jarige bestaan van de Gilles in Aalst gevierd. In 1980 kregen de Aalsterse Gilles goudkleurige maskers, die verwezen naar Incamaskers.

Buitenlandse optredens

Harry Pinky Gilles

Harry Pinky

Een nieuw bestuur werd onder voorzitterschap van Gustaaf De Stobbeleir opgericht; secretaris en groepsleider werd Rony De Bruyn en Yvette De Prez werd penningmeester.

In 1978 werd een reus gebouwd, gebaseerd op voorzitter Gustaaf De Stobbeleir. Reus Gustaaf zou de Gilles vanaf dan vergezellen in de stoet. De Gilles kregen ook de broodnodige subsidies, nadat ze aan de alarmbel getrokken hadden.

In 1980 beschikten ze, na een 'kledijactie', over 101 eigen kostuums, 32 Gilles- en 35 muzikantenhoedjes. De motieven op de kostuums en hoeden zijn gebaseerd op de historiek en folklore van Aalst. Dirk Martens, het Belfort, Iwein van Aalst en bloemen werden erop aangebracht. De Gilles liepen dat jaar ook vooroptochten in Baardegem, Meldert en Terjoden. Ze hielden in die tijd, naast de bezemdans op maandagmidag, ook nog een rondedans op zondag- en maandagavond van carnaval.[2]

De aa

Rony De Bruyn (links)

In 1982 trok Gustaaf De Stobbeleir zich terug als voorzitter; hij werd vervangen door Urbain D'Haese. Onder het voorzitterschap van D'Haese namen de Gilles voor het eerst deel aan stoeten buiten Aalst. Zo werden ze o.a. gevraagd voor de Berenfeesten in Beernem. In de loop van de jaren '80 zou dit uitbreiden naar andere steden in België en het buitenland. Zo traden de Gilles o.a. op in Middelburg (NL), Sunderland (GB), Portsmouth (GB), Londen (GB), Saint-Quentin (FR), Hongarije en vele andere steden.

Voor de stoet van 1983 besliste het Feestcomité om de Gilles van de kop van de stoet te verhuizen naar de staart van de stoet; de stoet zou volgens het Feestcomité zo sneller verlopen. De Gilles kwamen echter 20 minuten later, dan de voor hen gestarte groep, aan op de Grote Markt en kreeg daarvoor een boete opgelegd van 10.000 Frank. De Gilles waren niet tevreden en knoopten gesprekken aan met het Stadsbestuur en het Feestcomité om betere voorwaarden te bekomen. Hierop werd voor de Gilles een apart contract afgesloten voor hun deelname aan Aalst Carnaval.

Moeilijke tijden

Rony De Bruyn Het Nieuwsblad 24112008

Rony De Bruyn (Bron: Het Nieuwsblad 24/11/2008)

Naar aanleiding van hun 25-jarig bestaan werd een Aalsters Gillesbeeldje ontworpen door Stefan Roels, dat geschonken werd aan leden, medewerkers en sponsors die zich op een bijzondere manier verdienstelijk maakten voor de vereniging. Zo ontvingen o.a. Frans Wauters, Urbain D'Haese en Rony De Bruyn een beeldje.

In 2006 trok Urbain D'Haese zich terug als voorzitter en werd het bestuur van de Gilles uitgebreid naar elf mensen; het nieuwe bestuur bestond uit Oscar Abbeloos, Marleen Meert, Rony De Bruyn (voorzitter), Nicole De Cuyper, Pascal Buyens en Bruno Temmerman (secretaris), Chris Lanckman, Kathleen Van Nuffel, Eric Van Malderen, Jean-Pierre De Wolf en Vincent Laurent.

Aalsterse Gilles

De Aalsterse Gilles in de jaren '70 (Foto: Luc De Decker)

In 2008 overleed de leider en bezieler van de groep; Rony De Bruyn. Rony was lid sinds de oprichting van de vereniging. Hij was secretaris sinds 1975 en had de algemene leiding in handen. Carnaval 2009 stond dan ook in het teken van dit overlijden; de hoed en het portret van Rony werden voor de dansende Gilles meegedragen door enkele leden van de groep. Hun brochure van dat jaar werd een eerbetoon aan Rony; 13 Aalstenaars, waaronder Ilse Uyttersprot, Nicole Ringoir en Kamiel Sergant, uitten hun bewondering voor Rony. Rony werd als voorzitter opgevolgd door Marleen Meert.

Midden de jaren 2000 dreigden de Aalsterse Gilles te verdwijnen. De groep telde maar 25 Gilles meer en in de laatste jaren werd tevergeefs gezocht naar nieuwe leden en muzikanten. De groep doorspartelde deze moeilijke periode en was vanaf 2010 opnieuw populair bij potentiële leden.

Vzw

Gilles Pin 2012

Pin 2012 - Ontwerp: Dennis De Wolf

Op 26 november 2010 werd een volksfeest georganiseerd wegens de toevoeging van Aalst Carnaval aan de lijst van Cultureel Immaterieel Erfgoed van Unesco. De Gilles werden betrokken bij dit volksfeest, al konden ze door het slechte weer hun pluimenhoed niet dragen.

In 2011 vierde de vereniging haar 40ste verjaardag. Hiervoor werden ze op carnavalszondag begeleid door het vendelkorps Vredon en op carnavalsmaandag liepen ze zij aan zij met Schiefregt'Oever, die dat jaar de vrouwelijke Aalsterse Gilles uitbeeldden. Hierdoor liepen op maandag een 130-tal Gilles, van de Aalsterse Gilles en Schieftregt'Oever, op carnavalsmaandag door de straten van Aalst, gevolgd door de wagen van Schiefregt'Oever, waarop menig Gillespoppen te zien waren.

In 2013 beslisten de Aalsterse Gilles, naar aanleiding van de zaak Geloeif Mè Goed, om over te schakelen naar een vereniging zonder winstoogmerk. Er werd ook beslist om alle kostuums geleidelijk te vernieuwen. Tijdens de stoet van 2014 droegen alle Gilles een nieuwe broek.[3]

Gilles jaren '70

De Aalsterse Gilles in de jaren '70 (Foto: Luc De Decker)

50 jaar Aalsterse Gilles

50jaarLogo De Aalsterse Gilles

In 2021 bestonden De Aalsterse Gilles 50 jaar. Jammer genoeg gooide corona roet in het eten, waardoor een grote viering niet georganiseerd kon worden. Door de annulering van Aalst Carnaval 2021 konden de Aalsterse Gilles ook geen stoet lopen of bezemdans uitvoeren tijdens carnaval.

Om het jubileumjaar te vieren, lanceerde de groep haar eigen bier: het Gouden Gilleske. Het goudkleurig bier wordt gebrouwen in brouwerij De Glazen Toren en bevatte een toets van appelsien. Bij de lancering van het bier werden 100 unieke golden boxen aangeboden, met daarin ook een bierglas met gouden opdruk. Daarnaast waren er ook black boxen te verkrijgen, met bierglazen met zwarte opdruk. Het bier was verkrijgbaar in grote en kleine flesjes.

In mei 2021 verkochten de Gilles ook enkele memorabilia ter ere van hun 50ste verjaardag: een medaille, pin en nominetten.

Varia

  • Naast Bert Van Hoorick en August De Man, werden ook Sylveer Aerssens, Antoine Baeten (peter van de vereniging) en Marie Thérèse Meganck (meter van de vereniging) aangesteld als erelid.
  • In 1974 brengen de Gilles hun eerste plaat uit. De liedjes ('De Gilles, De Gilles, De Gilles Van Aalst' en 'Aalsterse Gilles Nr. 1-2-3-4-5') werden geschreven door Harry Pinky.
  • In 1975 brengen de Gilles hun tweede plaat uit. Op de A-kant is 'Het lied van de Aalsterse Gilles' te horen en op de keerzijde een mix van 5 gillesmelodieën. Het lied van de Aalsterse Gilles werd geschreven door Odilon Mortier; de muziek werd verzorgd door Octaaf Boone.
  • In 1976 komt de derde Gilles-plaat uit. Op de A-kant is Pluimen, Bellen En Klompen te horen. Het lied werd geschreven door José Fontaine en Marc Mory. Op de B-kant is Odilon Mortier te horen met Dansende Gilles, dat werd geschreven door Clark Van Mere en Marc Mory.
  • Het weekend voor carnaval houden de Gilles hun generale repetitie. Tijdens hun vooroptocht wandelen ze door het centrum van Aalst van café naar café. Hun kostuums hebben ze echter nog niet aan.
  • In samenwerking met Delhaize verkopen de Gilles sinds 1995 jaarlijks hun carnavalswijn.
  • In 2001 was in het Stedelijk Museum een expo rond de Gilles te zien. De expo toonde de kledij van de Gilles door de jaren heen.
  • In 2001 bracht de groep Vrièt tijdens de stoet een ode aan de Aalsterse Gilles.
  • In 2008 beeldde de groep 'T Es Om Zjiep de Gilles uit de toekomst uit; de groep zou volgens 'T Es Om Zjiep tegen 2088 helemaal zwart kleuren.
  • In 2009 mochten enkele leden van de Gilles meewerken bij de verfilming van Het Goddelijke Monster van Tom Lanoy door Eyeworks.
  • In 2010 ontvingen de Aalsterse Gilles de bronzen ajuin van Jean-Marie Heyman.
  • In 2011 beeldde Schiefregt'Oever een vrouwelijke versie van de Gilles uit; Marie Gilles d'Alost.
  • In 2013 mochten de Gilles de vastenavondpop maken. Het ontwerp werd getekend door André Van Schuylenbergh.
  • In 2014 maakte een Gilles deel uit van het nieuwe carnavalsdecor aan het stadhuis. Drie figuren, Kamiel Sergant, een Gilles en een Voil Jeanet, verschijnen elk uur op de gevel van het stadhuis in dit nieuwe decor.
  • In 2017 traden de Aalsterse Gilles op tijdens het Oilsjters Zangpalois van de Prinsencaemere.
  • De Aalsterse Gilles zijn zo talrijk in hun genre dat ze meedoen aan verschillende stoeten over de hele wereld.
  • Voor de duidelijkheid: Dé Aalsterse Gilles is géén carnavalgroep, maar een folkloristische groep en behoren ook mee tot het UNESCO Werelderfgoed.
  • In januari 2021 waren de Aalsterse Gilles te zien in het VTM-programma 'Groeten uit'. De Aalsterse Gilles waren er te gast om sfeer te brengen in een programma rond Wendy Van Wanten.

Bronnen

  1. Ghysens J. (1981), Aalst in Vlaanderen, Genootschap voor Aalsterse Geschiedenis
  2. De Voorpost, Speciale Karnavaluitgave (1980)
  3. De Aalsterse Gilles, http://www.aalstersegilles.be
Advertisement