De Gesdoikers was een memorabele carnavalsgroep, die actief was in de periode voor de Tweede Wereldoorlog. De groep nam aanvankelijk deel aan de Aalsterse carnavalsstoet onder de naam Maatschappij Breughel. Na 2 officiële deelnames, besliste men om als niet ingeschreven groep verder te gaan. Van de Aalstenaars kregen ze de naam De Gesdoikers, naar hun thema van 1934, waarna de groep deze blijvend aannam. De groep was gekend om met haar komische uitbeeldingen tijdens Aalst Carnaval en op verkleedbals. De Gesdoikers kunnen gezien worden als de voorlopers van de komische groepen (jaren '50-'60) en de huidige losse groepen.
Maatschappij Breughel
Maatschappij Breughel 1932 (Bron: Kent u ze nog...de Aalstenaars, J. Ghysens)
Maatschappij Breughel werd gesticht in 1930 door August Van der Stock, die voorzitter van de groep werd. Gust vertoefde in die tijd vaak in het lokaal van de Daensisten in de Zoutstraat, waar hij in contact kwam met enkele revolutionaire jongeren. Deze besloten om samen met Gust in de Aalsterse carnavalsstoet te gaan. De groep vond het echter belangrijk dat ze zich konden amuseren tijdens de stoet. In 1931 kozen ze voor het thema 'Bacchusfeest' en in 1932 voor 'Het Maal der Vetten'. De groep nam hierbij plaats op een wagen en deed zich te goed aan een feestmaal.
Ze gebruikten een platte wagen, waarop o.a. een bierton was geïnstalleerd. Hun uitbeeldingen deden denken aan Breugheliaanse taferelen met veel eten en drank. Tijdens de stoet namen ze twee soorten pensen mee; echte bloedworsten en worsten gevuld met bloed en zagemeel. De valse pensen deelden ze uit aan het publiek, terwijl ze zelf smulden van de echte.
Thema's
| Jaar | Thema | Categorie | Resultaat |
|---|---|---|---|
| 1931 | Bacchusfeest | Aalsterse groepen | onbekend |
| 1932 | Het Maal der Vetten | Aalsterse groepen | onbekend |
De Gesdoikers
De Gesdoikers 1938 (©Collectie Mallego M. - Madeinaalst.be)
In 1933 nam Maatschappij Breughel niet meer deel aan de stoet na een geschil met het Feestcomité over de toegekende premies. De groep wou echter komische thema's blijven brengen, waardoor ze in 1934 beslisten om verder te gaan als niet ingeschreven groep. De groep animeerde daarbij het publiek al voordat de stoet begonnen was. Door velen werden De Gesdoikers daarom gezien als de inleiding op de stoet. In hun eerste jaar als niet ingeschreven groep, ging Maatschappij Breughel met een neergestort vliegtuig de straat op. Op het vliegtuig stond GESDOIKER geschreven, waardoor de Aalstenaars de groep De Gesdoikers begonnen noemen; een naam die de groep blijvend zou aanhouden voor de komende jaren.
De komische uitbeeldingen van De Gesdoikers waren steeds ideeën van Gust Van der Stock, die erom bekend stond over een grote fantasie te beschikken. Daarnaast beschikte de groep ook over enkele gekende Vastenavondvierders, zoals Amand De Naeyer (vader van Karel De Naeyer) en Cherie D'Haeseleer (de latere stamvader van De Kaloeterskabassen). Ook Marcel De Bisschop was in 1936 even lid van de groep. De Gesdoikers bleven tot voor de Tweede Wereldoorlog zorgen voor humoristische thema's. Ze waren niet alleen gekend omwille van hun komische uitbeeldingen tijdens Carnaval, maar ook op de verkleedbals kwamen ze origineel uit de hoek. In Aalst kenden men ze ook als notoir grappenmakers. Zo hadden De Gesdoikers tijdens een carnaval eens enkele munten van 25 centiem aan een ijzeren band gelast, waarmee ze dan in het café voor hun pinten betaalden.
De Gesdoikers financierden alles zelf, aangezien ze als niet ingeschreven groep geen aanspraak maakten op prijzengeld. Ze probeerden daarom geld te verzamelen door enkele bals te organiseren tijdens het jaar. Het lokaal van de groep was café 'Den Engel' in de Korte Nieuwstraat. De Gesdoikers kunnen gezien worden als de voorlopers van de Aalsterse komische groepen en de huidige losse groepen. Ze beeldden steeds actuele thema's uit, gekruid met typisch Aalsterse humor in een periode waarin de meeste groepen kozen voor folkloristische thema's.
1934: Gesdoiker
Maatschappij Breughel liep in 1934 met een neergestort kartonnen vliegtuig door de Aalsterse straten. Het vliegtuig hadden ze gemaakt in het oude ijzermagazijn van de firma De Naeyer aan de viaduct. Op het vliegtuig stond in grote letters 'GESDOIKER geschreven, wat een verwijzing was naar een vliegtuig dat niet wou vliegen en het gras indook. De groep zou vanaf dan De Gesdoikers genoemd worden.
1935: Tram 69
De Gesdoikers reden tijdens Aalst Carnaval 1935 in het Aalsterse stadscentrum rond met hun zelfgemaakte tram. Voor hun tram hadden ze zelf een route uitgestippeld, die ze 'route 69' noemden. De haltes van de tram lagen vlakbij de Aalsterse bordelen. Terwijl ze rondgingen met hun tram, namen ze verschillende omstaanders mee, die dan zelf moesten trappen. In het volgende café moesten deze de groep dan trakteren als wederdienst.
De Gesdoikers met hun eerste uitvoering van de tram (Bron: http://madeinaalst.be - Collectie Mallego M.)
1936: Graff Gesdoiker W.C. 69:
Voor Vastenavond 1936 hadden De Gesdoikers een eigen zeppelin gemaakt.
1937: Het huwelijk
Voor Vastenavond 1937 beeldden De Gesdoikers het huwelijk van de Nederlandse prinses Juliana en prins Bernhard uit. Amand De Naeyer was hierbij gekleed als prinses Juliana, terwijl Gust Van der Stock uitgedost was als prins Bernhard. Het prinsenpaar werd opgehaald aan het station, om vandaar met een koets, voortgetrokken door hobbelpaardjes, richting stadscentrum te gaan. Op de Grote Markt sprak het prinsenpaar de Aalstenaars in het Duits toe vanop het balkon van café de Tiger. Aanvankelijk wou men dit doen vanaf het balkon van het stadhuis, maar daar werd hen de toegang geweigerd[1]
1938: De Blijde Gebeurtenis
Voor het tweede jaar op rij zochten De Gesdoikers inspiratie bij het Nederlandse koningshuis. Deze keer was de geboorte van prinses Beatrix het onderwerp, waarbij de kersverse prinses meteen een bezoek bracht aan Aalst.
1939: Tram 69
Voor de stoet van 1939 had het Feestcomité aan De Gesdooikers gevraagd of ze met hun tram nog eens wilden meedoen in de Aalsterse stoet. Gust hield echter niet van verplichtingen en wou aanvankelijk niet meedoen met de tram. Uiteindelijk gingen ze toch in op de vraag, maar dan wel op hun manier... De tram van De Gesdoikers reed voor de stoet, waarbij heel wat toeschouwers meegenomen werden in de tram. Aan elke passagier vroegen ze een traktatie, waardoor ze in alle cafés samen maar liefst 1 100 pinten te goed hadden. In de Dirk Martensstraat bleef de tram plots staan, omdat deze volgens de Gesdoikers kapot was. Hierdoor deden ze de stoet een hele tijd stilstaan en haalde het Feestcomité er de politie bij. De politie begeleidde De Gesdoikers naar de kant, die hun weg moesten verder zetten op het voetpad. Daar bleven ze echter staan en ze gebruikten hun tram als tribune, vanwaar ze naar de stoet keken.
.jpg){kind=link}
Uitbeeldingen tijdens verkleedbals
De Gesdoikers waren ook graag geziene gasten op de verkleedbals van Al Groeiend Bloeiend en 't Land van Riem. Ze vielen er op met hun originele en komische uitbeeldingen, waarmee ze verschillende eerste prijzen wonnen.
Varia
- Maatschappij Breughel en nadien ook De Gesdoikers organiseerden jaarlijks een tweetal bals in de Koornbloem. In 1935 kondigden ze hun bal voor november als volgt aan in de krant: "In aansluiting met de beslissing, getroffen door den Volkenbond, besloot het bestuur van de Gesdoikers evenals de 39 onderteekende landen de sankties tegen Italië toe te passen. Daarom zal op hun bal van zondag 10 deze, om 6 uur, in <<Redt U zelve>>, Groote Markt, alhier, geen italiaansch muziek gespeeld en ook geen macaronie geëten worden." Een maand later kondigden ze hun tweede bal aan met de volgende tekst: "Het Embargo op de Italiaansche produkten breidt zich niet uit tot het bal van de <<Gesdoikers>> dat plaats grijpt heden zondag in den <<Boerenbond>>; en waar volgens oud gebruik zal kunnen gedronken en geschonken worden <<Buik sta bij>>. N.B. In geval van slecht weder worden de aanwezige personen mt den tram naar huis gebracht."[2][3]
- Het lied van de Gesdoikers was "En als we doeid zen, groeit er ges op onzen booik, azoei ne groeite strooik!"
- Na een bezoek aan Nieuwerkerken kwamen de Gesdooikers een stootkar tegen, waarna de groep, onder impuls van Gust, de blaffeturen van de omstaande huizen aan de stootkar bevestigden. De politie moest de dag nadien de blaffeturen gaan zoeken, die ze uiteindelijk vonden aan de stootkar die ergens in een weide was achtergelaten.
- Bij een uitstap naar Gijzegem kwam de groep een eenzaam paard in een weide tegen. Uit dierenliefde bevrijdden ze het dier uit de weide en namen het mee naar Aalst. Geen enkel lid wou het echter in huis nemen, waarna ze het dier achterlieten aan het deurhek van de beenhouwer op de hoek van de Dendermondsesteenweg en de Pieter Couckestraat.
- In 1962 verscheen in de krant een rouwbericht van de groep Universitas, naar aanleiding van het verdwijnen van de tram tussen Aalst en Brussel. De Gesdoikers stonden hierin vermeld als Oilsjterse trambouwers.
- In de jaren '90 werd een nieuwe Groep onder de naam De Gesdoikers opgericht. De groep werd opgericht voor het Arendcarnaval en had niets te maken met de vroegere Gesdoikers.
Redactie
Tekst en foto's
- Tekst: Sören Delclef - AjoinPedia
- Foto's: Collectie Mallego M., De 75 stoeten van Aalst (DAK), Kent u ze nog... de Aalstenaars (J.Ghysens), Madeinaalst.be