Franciscus Breckpot

Franciscus Breckpot
Gekend van:	Recordhouder bloedgever

Vosse Kilo was de bijnaam voor Frans Breckpot (°1893-†1973), die in Aalst gekend was als recordhouder bloedgeven. Frans had die naam gekregen omwille van zijn haarkleur en gewicht.

Franciscus Bombeeck

(Foto: de Woonweter)

Frans Breckpot werd op 6 maart 1893 geboren in Aalst onder de naam Franciscus Bombeeck, genoemd naar zijn ongehuwde moeder Maria Bombeeck. Pas toen Maria in 1894 trouwde met Henricus Breckpot, werd de familienaam van Frans veranderd naar Breckpot.

Frans groeide uit tot een echte volksfiguur in Aalst. Hij werd bekend als bloedgever; in totaal gaf hij 1 058 keer of 522,5 liter bloed en mocht zich de wereldkampioen bloedgeven noemen. Frans was ook actief binnen het carnaval, zo maakte hij deel uit van de groep Aalst-attracties; een groep die meeliep in de eerste stoet van 1923.

Frans was een vaartkapoen (iemand die de schepen hielp lossen). Hij had een inkomen, wanneer er schepen toekwamen, maar vaak had Frans geen geld. Gelukkig was hij erg geliefd in de stad, waardoor hij vaak gratis voedsel en kledij kreeg. Frans, die 115 kilo woog, droeg steeds een alpinomuts, een lange sjaal en pantoffels. Vosse Kilo was geen makkelijke man; vaak had hij ruzie met de Zusters in het ziekenhuis.

Frans dronk graag een pint, waardoor gezegd werd dat hij de vele liters bier kon omzetten in bloed van eerste kwaliteit. Als beloning voor zijn bloedgeven, kreeg hij van brouwerij De Gheest zelfs enkele vaten bier, die overeenkwamen met het totaal aantal liter bloed dat hij gegeven had. Zijn vaten dronk hij op in café Tiger op de Grote Maekt, Vosse Kilo was een trouwe supporter van voetbalclub Eendracht Aalst en hij zorgde ook voor het rondbrengen van de affiches voor het criterium in de café's.

Bloedgever

(Bron: De Gazet van Aalst - 08/11/1958)

Frans was een oud-strijder uit de Eerste Wereldoorlog; hij verbleef vier jaar in de loopgrachten en kreeg daarvoor het vuurkruis (een medaille die gegeven werd aan soldaten die onder vuur gelegen hadden). Tijdens de oorlog verkocht hij zijn paard voor 150 Frank, terwijl hij aan zijn majoor vertelde dat het dier gestorven was. Bij zijn terugkomst na W.O. I liet Frans voor de eerste keer bloed aftappen. Frans gaf 2 tot 3-maal bloed per maand, zonder dat dit zijn gezondheid aantastte. Het enige wat hij naar eigen zeggen nodig had was 'goed eten en een goede pint bier'. Op 25 oktober 1936 werd hij gevierd in Aalst, door de Bond der Vuurkruisers en de inwoners van de Geraardsbergsestraat en Sint-Jobstraat. Het feest ging door in het lokaal Leon Bombeeck in de Geraardsbergsestraat. Hij had toen al 150 keer bloed gegeven. In 1945 werd hulde gebracht aan Frans, omdat hij reeds 600 maal bloed gegeven had in een tijdsspanne van 23 jaar. Op 1 oktober '56 werd hij daarom ontvangen op het Aalsterse stadhuis. In de Gazet van Aalst riep men vervolgens op om de man niet éénmalig te huldigen, maar om hem te benoemen tot ereburger van Aalst. Zover kwam het uiteindelijk niet.

(Bron: Aankondiger - 21/07/1955)

Tijdens de Duitse bezetting ten tijden van W.O. II in 1940 vestigde Frans een record van 800 tot 900 gram bloed per dag. Breckpot werd dan ook verschillende keren gehuldigd door de stad voor het redden van ontelbare levens; zo werd er in juli 1955 een optocht voor Frans georganiseerd aan de Watertoren. Het Aalsters stadsbestuur, het Ministerie van Volksgezondheid en het Rode Kruis stonden in voor de organisatie van deze huldiging. Frans werd daarna ontvangen bij burgemeester De Bunne, die hem het plaket van de stad overhandigde.

In 1958 werd hij opnieuw gehuldigd, deze keer door het Nationaal Verbond der Vrije Bloedtransfusiediensten van België. Opnieuw werd een optocht georganiseerd door de stad. Hij zou in totaal meer dan 15 keer gehuldigd worden voor zijn prestaties als bloedgever en oud-strijder.

Op de man af

In 1964 moest Frans van de dokter stoppen met bloedgeven, omwille van zijn leeftijd en gezondheidstoestand. Van 1915 tot 1963 gaf hij in totaal 522,50 liter bloed, gespreid over 1 058 beurten. Hij werd daarom benoemd tot ere-burger van het Bloedtransfusiecentrum Louis Steens in Brussel.

Op televisie werd er in 1966 een speciale uitzending rond Frans Breckpot gemaakt voor het programma 'Op de man af', dat uitgezonden werd vanuit de feestzaal van het stadhuis. De Lachers hadden ter gelegenheid van deze uitzending een nieuwe versie van hun reus Vosse Kilo gemaakt. Theo Van Gijseghem en Jan Beeckman hadden ook een lied geschreven over Frans, op de muziek van 'Venez Saint Nicholas'. Het lied werd tijdens de uitzending door de Sint-Barbarakamer gezongen.

Ter'n es gien Oilsjteneer die Kilo ni 'n kaan. A es zu populair as onze zwerte man. Van Moilebeik tot Sint Job kenne ze zenne kop. Kilo de Vos es door, ge zieget on zen oor.

refrein: En hee van toid tot toid insj bloed vandoen, ge moetj doveir gien moeitje doen, vroaget on Frans onze kampioen, kampioen.

Ne gielen dag arrond is Kilo op de boon. Va weirken werd'n te moei, heiget noeit ni gedoon. Mo ne goeie pot bier, drinkten hei me plezier. Op tien kommet ni oon, Kilo lotj ze ni stoon.

Me karnaval dreig Frans de reizen in de stoet. We moeten 't ierlijk zeggen, Kilo dei da goed. A danst'nder me alhier, a spronk er me langstoor. '"t Es Kilo"; riep ied'rien, "ge zieget on zen oor".

De Vos heit bloet gegeiven na al joore lank. En vè dad eidel weirk verdintjen onzen dank. Het was hem al geloijk, ver eirem of ver roik. In da mensjelievend sport heit'n 't wereldrecord.

Merci, merci Kilo de Vos, Giel Oilsjt bedankt Kilo de Vos, onze Vos.

De televisie-uitzending werd achteraf niet door iedereen goed onthaald; de uitzending zou smakeloos geweest zijn tegenover de Aalstenaars en Frans Breckpot. De huldigingen voor Frans bleven wel nog even doorgaan, zo werd hij in 1966 nog gehuldigd in Moorsel door burgemeester Uyttersprot.

Frans Breckpot (links) in zijn open wagen in de stoet van 1967 (Bron: CD-Rom 'De 75 stoeten van Aalst' - DAK)

Overlijden

Tijdens zijn laatste levensjaren was Frans de schrik geworden van vele kinderen; zwaaiend met zijn wandelstok, slingerde hij hen vaak verwijten naar het hoofd. Dagelijks wandelde hij van rusthuis Sint-Lieven in de Dr. De Moorstraat, waar hij verbleef, naar de winkel van De Lil in de Nieuwstraat. Hij zette er zich voor de winkel, om de voorbijgangers te bekijken.

In juli 1973 overleed Frans op 80-jarige leeftijd. Omdat Frans een armenbegrafenis zou krijgen, zamelden zijn vrienden geld in om hem toch een mooi afscheid te kunnen geven.

Varia

• In 1923 werd Frans op carnavalsdinsdag aangevallen toen hij 's nachts naar huis terugkeerde. Met twee messteken moest hij naar het ziekenhuis.
• In 1934 kreeg Frans Breckpot het ereteken van 2e klas van het Rode Kruis, omdat hij reeds 70 maal bloed had laten afnemen. In 1936 ontving Frans opnieuw een medaille van het Rode Kruis, deze keer omdat hij al meer dan 150 keer bloed gegeven had.
• In Jongens van de Veirkemert van Jean-Paul De Boitselier werd een strofe aan Vosse Kilo geweid. In bloed geiven es onze Vosse Kilo kampioeng. E aaft er na mei op, want e es na toch in zen pensioeng. En omdat'n in zen leiven, zoeiveil mensjen eit geredj, eit den teivei zen liters bloed in bier aal omgezetj.
• Frans Breckpot kreeg een eigen straat; de Frans Breckpotwijk op rechteroever.
• In 2006 stond Vosse Kilo op de wagen van Steirk. Zij beeldden het thema '1000 jaar Aalst' uit.
• In 2008 beeldde de Brosselkeire een Aalsters zandsculpturenfestival uit. Eén van de zandsculpturen was de zwarte man; op zijn sokkel plaatse de Brosselkeire de namen van enkele overleden Aalstenaars, waaronder Vosse Kilo.
• De aftelkalender van de Moikes draaide in 2015 rond 4 Aalsterse volksfiguren, waaronder Vosse Kilo. Bij de aftelkalender hoorden lintjes van Nominette, die ontworpen werden door Dennis De Wolf. Elke volksfiguur kreeg een reeks nominetten.

  

  Tekening van Dennis De Wolf voor de aftelkalender 2015 van De Moikes. Links zien we Vosse Kilo.