Ajoinpedia
Registreer
Advertisement

Franciscus (Frans) De Boitselier (°Denderleeuw 12/11/1906 - †Aalst 20/08/1962) was de eerste Aalsterse Keizer Carnaval, nadat hij driemaal Prins Carnaval werd in 1954, 1955 en 1956. Frans was de eerste Prins die op carnavalsmaandag de zieken en de ouderen een bezoek bracht en startte de traditie van de nominetten.


Denderleeuw

Frans De Boitselier was afkomstig uit Denderleeuw en kwam in Aalst terecht door zijn huwelijk met Honorina Beeckman, dat plaatsvond in 1932. Samen zouden ze twee kinderen krijgen; zoon Jean-Paul en dochter Nadine.

Frans en Honorine vestigden zich aan het Keizerlijk Plein, waar Honorine ook haar kapperszaak had. Aanvankelijk was Frans vertegenwoordiger bij brouwerij Concordia, maar later startte hij een groothandel in wijnen en aperitieven. Likeuren De Boitselier was gevestigd in de Arbeidstraat.

De grote hobby van Frans was dansen en entertainen. Als entertainer was hij te zien op verschillende bals, kermissen, feesten en revues, waardoor hij een gekend figuur werd in Aalst. In 1934 voerde hij samen met danseressen Addy en Rosetty de act 'Cirkuspaardjes' op, dat ze o.a. brachten tijdens de 11 juliviering in Erpe en het Liefdadigheidsfeest in Aalst.[1][2]

Fransky & Charley

1949 - Juliette Verstrael met Fransky & Charly

Fransky & Charly in 1949 met Juliette Verstrael, die net koningin van een Vastenavondbal geworden was. (©Collectie Sören Delclef)

Fransky, zoals zijn artiestennaam klonk, werd in Aalst al snel bekend als artiest en dansmeester en werd een vaak gevraagde entertainer op feesten, shows en bals.

Vanaf de jaren 1930 vormde hij samen met Charles Van Steenbergen het komische dansduo Fransky en Charley. De twee werden enorm populair in Aalst; op verschillende bals en kermissen werden zij uitgenodigd om hun danskunsten en andere talenten te laten zien. Op de verschillende Vastenavondbals werden de twee een vaste waarde. Het was tevens dankzij Charles dat Fransky Vastenavond leerde vieren in Aalst.

Zo waren ze grote namen op de 11-juliviering in Erpe (1934 met danseressen Rosetty en Addy), het Groot Missiefeest (1935), het Meifeest van de liberale syndikalisten (1935), het Vaandelfeest in Aalst (1936) en op het Groot Bal van De Buckensvrienden (1938), een supportersclub van Eendracht Aalst. Fransky bracht er toen met een liedje een ode aan Adolf De Buck, één van de spelers van Aalst. Ook op de Vlaamse Kermis na de wielerwedstrijd De Ronde van Schelde-Leie Dender in 1949 waren Fransky en Charly te zien, naast o.a. de gebroeders Dierickx.[3][4][5][6][7]

Fransky zou als danser en clown blijven optreden tot begin de jaren '60.

Cabaret en revue

Lotj ons lachen

Enkele spelers uit de revue 'Lotj Ons Lachen". Vooraan: Omer Dierick en Frans De Boitselier; Achteraan: Antoon Van den Broeck, Modest Beeckman, Jeanne Mertens, Jan Beeckman en Charles Van Steenberghe. (Foto: Het Aalsterse Volksleven 1, Jos Ghysens)

Frans stond bekend als een rasechte entertainer. Zo stond hij bijvoorbeeld in 1940 met een groep soldaten op de planken tijdens de eerste militaire cabaretavond in Erembodegem. Fransky en zijn soldaten waren één van de hoogtepunten van dit cabaret. De Volksstem schreef hier het volgende over: "zonder te vergeten heer Frans De Boitselier (Fransky) met zijn groep soldaten, die de begeestering ten top deden stijgen".[8][9]

In 1949 vervoegden Fransky en Charly de revuegroep Aalsterse Revueliefhebbers, die voornamelijk bestond uit leden van toneelgezelschap Voor Taal en Vrijheid, voor de opvoering van de revue 'Lotj Ons Lachen'. Samen met Modest Beeckman (toneelleider), Gustaaf De Stobbeleir (inrichter) en Frans Van Cauwenberg (muziekoverste) werd het duo Fransky en Charly bij de première gehuldigd door de burgemeester van Doel en de secretaris van het Comité tot oprichting van het eerste Britse monument in België. Het vijftal ontving hierbij een gouden medaille en een herinneringsdiploma.[10][11]

Frans regisseerde zelf in 1935 ook een cabaret voor de brandweer. Hij koos hiervoor de kleinste en grootste leden van de brandweer en liet hen met korte rok en zware botten ballet dansen.[12]

Vastenavond

Fransky Foto Rutger Lievens

Fransky (rechts), Witte Miel (midden) en Sjalen Fantasie (links) tijdens carnaval begin jaren '50 (Bron: Het Laatste Nieuws - Repro Rutger Lievens)

Frans leerde Vastenavond vieren door zijn vriend Charles Van Steenbergen. Charles vierde Vastenavond steeds met Emiel Kiekens (Witte Miel) en voor de Tweede Wereldoorlog sloot Frans aan. Het trio verkleedde zich vaak als clowns en trokken dan op de Grote Markt van café naar café. Op carnavalsmaandag bezochten ze ook steeds de Winterfoor, waar ze vaak fratsen uithaalden. Ook Pierre Van Rentergem vervoegde de groep.

Charley en Fransky 1950

Franksy en Charley huldigden tijdens carnaval 1950 Dirk Martens (Het Nieuws Van Den Dag - 21/02/1950)

In 1950 zorgden Fransky en Charley tijdens de carnavalsfeesten voor een eerbetoon aan Dirk Martens. Op de Grote Markt decoreerden ze Dirk Martens in het bijzijn van o.a. Laurent De Wolf, Gustaaf De Stobbeleir, Louis D'haeseleer, Alfred Kelders, het Feestcomité en burgemeester Borreman. Na de plechtigheid klommen Fransky en Charley, verkleed als clowns, op het standbeeld van Dirk Martens om hem te omhelzen. Na hun hulde werden de carnavalsfeesten verdergezet.[13]

Samen met Robert Renoncourt, een andere gekende vastenavondvierder, zou Frans achter het idee gezeten hebben om in Aalst een Prins Carnaval aan te stellen tijdens de carnavalsfeesten. In 1953 volgde het Feestcomité dit idee en werd Robert als eerste Prins Carnaval van Aalst aangesteld.

Prins Carnaval 1954

Prins Mister Dancy

1954-1 Mister Dancy

(Foto: Collectie Eddy Temmerman)

In 1954 werd voor het eerst een verkiezing van Prins Carnaval georganiseerd, die plaatsvond in zaal Madelon. De verkiezing werd niet door het Feestcomité georganiseerd, maar was een initiatief van Gustaaf De Stobbeleir, Clementine De Groot (in Aalst gekend als mevrouw Pletsier) en de Bond der Politieke Gevangenen.

Bij deze eerste verkiezing stelde Frans zich kandidaat onder de schuilnaam Mister Dancy. De Prinsenverkiezing was toen een showavond, waarbij verschillende Vlaamse artiesten optraden. Tussen de optredens door defileerden de kandidaten Prins Carnaval in hun kostuum, dat doorslaggevend was om de wedstrijd te winnen. De eerste verkiezing werd gewonnen door Frans met 208 punten. Hij liet de Ajuinboer (136 punten) achter zich, die achteraf felle kritiek had op Frans. Albert Verbestel insinueerde dat Frans het met de nodige politieke steun gehaald had en met zijn Denderleeuwse roots geen echte Aalstenaar was. De andere kandidaten, Angeliksken (18 punten), Indiaan (17 punten) en De Huzaar van Viktoria (13 punten), maakten geen schijn van kans.[14]

Open brief aan de burgemeester

Fransky met koets

Mister Dancy (Bron: Archief Lieven Goubert)

Na het behalen van zijn prinsentitel schreef Frans een open brief naar burgemeester Oscar De Bunne. In die brief maakte Frans zijn eisen bevelen voor de burgemeester bekend:

  1. Dat men mij zondag aanstaande ten mijne huize en zetel afhale met een open rijtuig om me naar het vertrek van de stoet te voeren.
  2. Dat bij mijne aankomst op de Grote Markt de beiaard spele.
  3. Dat al de drankhuizen gezien de slechte tijd in de nacht van dinsdag op woensdag tot één uur 's nachts zouden mogen open blijven.
  4. Dat al de autovoerders welke mochten in overtreding blijken te zijn geen proces verbaal zouden oplopen maar een vriendelijke verwittiging om zich in orde te stellen.
  5. Dat men mij zondag geen bier aanbiede, hoe fijn ook het Aalsterse bier moge weze, maar schuimwijn; wat mijn waardigheid medebrengt en dat U zelve, mijnheer de burgemeester, de fles ontstoppe en schinke.
  6. Dat mijn vier medekandidaten ongemaskerd zouden uitgenodigd worden op de eretribune plaats te nemen, als blijk van waardering der stad voor hun medewerking op de verkiezingsavond.[15]

Nominette

Nominette Mister Dancy

Als Prins Carnaval liet Frans een lintje maken door de firma Nominette. Het lintje, dat zijn Prinsennaam bevatte, deelde hij uit aan de carnavalisten, zodat zij hun Prins zouden kunnen blijven herinneren. Hiermee startte Frans de traditie van de nominetten, waarin vele carnavalsgroepen en Prinsen Carnaval hem tot op vandaag volgden.

De omkadering van de Prins was toen nog erg gebrekkig en Frans betaalde zo goed als alles uit eigen zak. De organisatie of de stad kwamen financieel amper tussen. In 1955 voorzag de organisatie van de Prinsenverkiezing wel een vergoeding voor de Prins. Naast zes flessen Martini, zou de nieuwe Prins ook zes paar kousen krijgen.[16]

Prins Don Juan

1955 Don Juan

Prins Don Juan (Collectie Eddy Temmerman)

In 1955 nam Frans opnieuw deel aan de Prinsenverkiezing en koos hij voor de schuilnaam Don Juan. Opnieuw kon hij winnen; hij haalde het met 5988 punten voor zijn medekandidaten Charlie Chaplin (5026 punten), Tendryboy (4729 punten) en Boemelbaron (4053 punten). Eén van de deelnemers toen was ook zoon Jean-Paul, maar het is niet gekend wat zijn precieze schuilnaam toen was.[17]

Op 1 april 1955 was het standbeeld op de Grote Markt gekleed als Prins Don Juan. Het bleek een aprilgrap te zijn van De Draeckenieren. Ze hadden het standbeeld van Dirk Martens verkleed en hierbij de volgende boodschap geplaatst: "Na hier vele jaren te staan als de Aalsterse Zwerte Maan, veeg ik er m'n voeten aan, en kleed mij nu als Don Juan."

Graaf van Aalst

Fransky Prinsenwagen

Graaf van Aalst op zijn Prinsenwagen in 1956 (©Collectie Lieven Goubert)

In 1956 won Frans voor de derde keer, ditmaal onder de naam Graaf van Aalst. Opnieuw blies hij de tegenstand weg.

Dat jaar werd er voor het eerste een speciale Prinsenwagen gemaakt voor Prins Carnaval. Zo ging Prins Graaf van Aalst met een door Marc De Bruyn ontworpen wagen mee in de stoet in 1956. Deze Prinsenwagen zou daarna ook nog door de opvolgers van Prins Graaf van Aalst gebruikt worden tot in de jaren '60. [18]

Keizer Fransky

Prinsen en Keizer Carnaval - Aalst - 1958

Marcel Henninck (Prins Carnaval 1957), Keizer Fransky en Robert Waterschoot (Prins Carnaval 1958) ©Stadsarchief Aalst

Doordat hij nu drie keer Prins Carnaval geworden was, werd hij aangesteld als Keizer Carnaval. Hiermee was hij de eerste Keizer Carnaval van Aalst. Franksy mocht zijn Prinsenscepter houden, waardoor een nieuwe scepter gemaakt werd voor de volgende Prinsen Carnaval.

Frans wist duidelijk hoe hij de Prinsenverkiezing moest winnen en in '57 stelde hij zich voor iedereen ter beschikking die ook Prins Carnaval wou worden. Hij wou de kandidaten bijstaan met goede raad.

Als carnavalist had Fransky al veel betekend voor het Aalsterse carnaval en dit zou hij als Keizer blijven doen. Op elke feestelijkheid en bal was hij samen met Prins Carnaval te zien.[19]

Expo '58

Schenking 2019 001 Henninck 023

Louis Van Pottelbergh, Keizer Fransky, twee gidsen van het Belgisch paviljoen, Jean-Paul De Boitselier en Marcel Henninck (Prins Carnaval 1957) op de Expo '58 in Brussel. (©Stadsarchief Aalst)

In 1958 maakte België zich op voor de Wereldexpo in Brussel. Keizer Fransky, Marcel De Bisschop, de Zwalpeieren, de Lachers en de Loebassen besloten om Aalst te vertegenwoordigen en een bezoek te gaan brengen aan de Expo.

Fransky en de Aalsterse groepen mochten van de organisatoren naar de Grote Markt van Brussel marcheren, terwijl het publiek hen toejuichte met 'Aalst is daar, de Ajuinen, Alost est là'.

De Lachers beslisten om een bezoekje te brengen aan de Oberbayerntent van de Expo. Daar aangekomen zetten de Lachers meteen in met 'In Munchen steht ein Hofbrauhaus', waarbij de volledige tent meezong.

De Loebassen de Lachers

De Loebassen, De Lachers en Fransky in Brussel. (©Collectie Lieven Goubert)

Keizer Fransky ontpopte er zich tot een showkapelmeester, waarna hij zelfs een job aangeboden kreeg van de Duitsers. Fransky weigerde, omdat hij naar eigen zeggen de Aalsterse groepen niet in de steek kon laten.

Gezwind marcheerden de Aalstenaars terug richting de stand van 'Vrolijk België'. De feestvierders kwamen pas in de vroege uurtjes per bus terug van hun uitstapje.[20]

Zieken en ouderen

Mister Dancy

Frans De Boitselier als Mister Dancy in 1954

Frans was de eerste Prins die op carnavalsmaandag de ouderen in het rusthuis en de zieken in het ziekenhuis ging bezoeken. Hij zorgde hier steeds voor een klein optreden, waarbij hij danste op de tonen van een accordeon. De traditie van de carnavalsbezoeken aan de rusthuizen bestaat vandaag de dag nog steeds. De organisatie hiervan werd in de loop der jaren overgenomen door het Feestcomité.

Frans had een groot hart. Zo was hij ook peter van de verlaten kinderen in Asse. Frans ging voor deze kinderen elk jaar bij verschillende winkels en fabrieken in de omgeving langs, om er speelgoed en kledij in te zamelen.

Frans werd gezien als een vernieuwer, maar naast nieuwe elementen toe te voegen, zorgde hij er ook mee voor dat de carnavalstraditie in Aalst bleef bestaan.

Groet aan de overleden carnavalist

Kelders Fransky sjalen fantasy archief lieven Goubert

Fransky (uiterst rechts) en Sjalen Fantasie (links, verkleed als clown) (Bron: Lieven Goubert)

In 1962 liet de gezondheid van Frans het niet meer toe om mee te gaan in de stoet. Hij had zich, gekleed in zijn Keizerspak, achter zijn raam in de Zonnestraat gezet, vanwaar hij de vele carnavalisten begroette. Datzelfde jaar overleed Frans.

Frans was een echt voorbeeld voor elke carnavalist en was geliefd als Prins en Keizer. Aalst was dan ook in diepe rouw, toen Frans in 1962 de strijd tegen een slepende ziekte verloor. Hij overleed in het Sint-Elisabethhospitaal in Aalst. Op zijn begrafenis beloofde Marcel De Bisschop dat men elk jaar op carnavalsmaandag bloemen op het graf van Frans zou leggen, net zoals hij vroeger op carnavalsmaandag de ouderen en zieken in de bloemetjes zette. Hieruit groeide de traditie om op carnavalsmaandag een groet uit te brengen aan de overleden carnavalist. Later verschoof deze traditie naar het weekend voor carnaval.[21]

Varia

  • De scepter van Frans werd gestolen. Bij de begrafenis lag deze op de kist van Frans, waar hij vervreemd werd.
  • Het keizerskostuum van Frans is niet bewaard gebleven. Nadat het door zijn weduwe uitgeleend werd voor een tentoonstelling, bleek het kostuum aangetast te zijn door mijten. Hierdoor werd het kostuum vernietigd en is enkel nog een maskertje, dat op het kostuum gespeld was, bewaard gebleven.

Redactie

Tekst en foto's

  • Tekst: Sören Delclef - AjoinPedia
  • Foto's: Archief Lieven Goubert, Archief Eddy Temmerman, De Gazet van Aalst, Het Laatste Nieuws, Madeinaalst.be, Stadsarchief Aalst, Het Aalsterse Volksleven

Bronnen

  1. De Volksstem, 25 augustus 1935
  2. Het Laatste Nieuws, 18 maart 1935
  3. De Volksstem, 1 mei 1935
  4. De Volksstem, 4 november 1938
  5. Het Laatste Nieuws, 21 mei 1935
  6. Het Laatste Nieuws, 30 juni 1934
  7. Het Laatste Nieuws, 27 juli 1936
  8. De Volksstem, 16 februari 1940
  9. De Volksstem, 22 februari 1940
  10. Het Aalsterse Volksleven 1, Jos Ghysens
  11. Aankondiger, 31 maart 1949
  12. De Volksstem, 17 januari 1935
  13. Het Laatste Nieuws, 21 februari 1950
  14. De Gazet van Aalst, 25 februari 1954
  15. De Gazet van Aalst, 25 februari 1954
  16. Kroniek over een Aalsterse carnavalsgroep 'De Sloebers',
  17. De Gazet van Aalst, 17 januari 1955
  18. De Gazet van Aalst, 17 januari 1955
  19. De Gazet van Aalst, 27 januari 1957
  20. De Gazet van Aalst, 25 september 1958
  21. Madeinaalst.be
Advertisement