Fritz Kieckens (°Aalst 08/08/1912-†Aalst 26/09/1986) was een bekend graficus, die o.a. de eerste prinsenscepter en de carnavalsversiering voor de gevel van het stadhuis in de jaren 1980 ontworpen heeft. Daarnaast was hij ook 30 jaar lang jurylid bij de prinsenverkiezing en stoet.
Sint-Lucasinstituut
El Caballero de la triste figura (1935 - Fritz Kieckens - @Digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren)
Fritz was afkomstig uit Aalst en studeerde aan het Hoger Sint-Lucasinstituut in Gent, waar hij in 1934 het diploma schilderkunst behaalde. Gedurende zeven jaar behaalde hij er de grootste onderscheidingen.
Hij studeerde er nog verder en ontving er nog tal van prijzen. Zo kreeg hij in 1935 de Gulden Eremedaille bij de Grote Prijs voor Sierkunsten voor zijn eindwerk: de muurschildering 'El Caballero de la triste figura (De ridder van het droeve gezicht)'. Fritz had de muurzchildering, met een afmeting van 6 op 5 meter, aangebracht tegen een binnenmuur van de Gentse Sint-Lucashogeschool.
In 1937 behaalde hij er de Prijs van Bekwaamheid in sierkunsten, met felicitaties van de jury en in 1954 won hij de Pierre Hemptinneprijs voor zijn buitengewoon vakmanschap op het gebied van de frescoschilderen.
In 1958 nam Fritz deel aan het Salon voor Toegepaste Kunst op de Wereldtentoonstelling in Brussel. Hij kreeg er een erediploma voor de originaliteit van zijn werken, die tentoongesteld werden in het Paviljoen van de Belgische Kunst.
Toegepaste kunst en kunstambachten
Kruisweg van Christus (1942 - Fritz Kieckens - Kerk Sint-Martinuskerk Houthalen - ©europeana)
Kieckens was van 1948 tot 1977 leraar toegepaste kunst en natuurtekenen aan de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten in Aalst. Zijn interesses lagen vooral bij toegepaste kunst en kunstambachten, zoals frescoschilderingen, mozaïek, glasbeton, gebrandschilderd glas en glas in lood.
Zijn bekendste werken zijn de mozaïeken en fresco's over de kruisweg van Christus in de kerk van Nieuwpoort, de kerk van de Abdij van Dendermonde en de kerk van Veurne-Nieuwstad. Daarnaast zijn ook fresco's van hem te zien in Torhout, Houthalen, Tervuren, Ronse, Wezenbeek-Oppem en Deurne.
Glasraam Kluiskapel (©Mysterieus België)
In Aalst stond hij vooral bekend voor zijn gevelwerken; zo versierde hij de gevel van de stadsschool in de Binnenstraat met mozaïeken, die de naam 'de ark van Noë' kregen.
Sinds 1968 werkte hij vooral samen met zijn dochter, Monique Kieckens, voor het maken van glasramen in lood of beton. Samen maakten ze o.a. de gevelmozaïek van het gebouw van de Christelijke Sociale Werken in Aalst (gekend als het Groen Kruis), het glasbeton van het Rijksinstituut voor Plantenverdeling in Melle en de gebrandschilderde ramen van de Kluiskapel in Affligem.
Affiches en illustrator
Fritz en Monique Kieckens bij Koningin Fabiola tijdens carnaval 1978 (De Voorpost - Speciale Karnavaluitgave 1981)
Fritz was ook een gekend miniatuurtekenaar en illustrator. Hij werd vaak gevraagd voor het ontwerpen van affiches. Zo ontwierp hij In 1936 een postkaart en affiche voor de viering van het zestigjarig bestaan van de Vrijwillige Aalsterse brandweer. Zijn affiche met beeldmateriaal en diagonalen werd als één van de hoogtepunten van de Oost-Vlaamse affichekunst gezien.
Fritz voerde ook enkele opdrachten uit voor de stad, waarbij hij kunstvoorwerpen moest ontwerpen, die door de stad als cadeau's weggegeven werden. Zo kregen o.a. Lucien Van Impe en Minister Eyskens kunstvoorwerpen van Fritz Kieckens als geschenk. Kieckens illustreerde ook enkele bladzijden uit het Gulden Boek van de stad Aalst, o.a. bij het bezoek van Prins Alexander (1960), de gouverneur van Oost-Vlaanderen en Koning Boudewijn en Koningin Fabiola (1978).[1][2][3][4][5][6][7]
Prins Kakelaki met zijn prinsenscepter, die ontworpen werd door Fritz Kieckens
Fritz Kieckens was ook een carnavalist en gebruikte zijn creativiteit dan ook voor het ontwerpen van carnavalwagens, affiches en medailles voor Aalst Carnaval. Daarnaast was hij ook gedurende 30 jaar jurylid bij prinsenverkiezing en tijdens de carnavalsstoet.
Eén van zijn belangrijkste creaties was de prinsenscepter voor Prins Carnaval. Prins Kakelaki (Robert Renoncourt) ontving in 1953 als eerste Prins Carnaval van Aalst een prinsenscepter, die ontworpen was door Fritz Kieckens. Deze scepter werd doorgegeven van Prins op Prins, maar toen Frans De Boitselier in 1956 Keizer Carnaval werd, mocht deze zijn prinsenscepter houden. Fritz Kieckens ontwierp daarom een nieuwe prinsenscepter in 1957, die opnieuw jaarlijks doorgegeven werd. De huidige prinsenscepter is nog altijd gebaseerd op het ontwerp van Fritz Kieckens.
Fritz was ook de ontwerper van de oorkondes voor Prins Carnaval. Deze oorkonde was een perkament met goudbladversiering, die elke Prins Carnaval als cadeau ontving van de stad. Frits maakte oorkondes voor Robert Renoncourt, Frans De Boitselier, Marcel Henninck, Robert Waterschoot, Louis Van Pottelbergh, Kamiel Sergant, Henri Arijs, Simon D'Hondt en Karel De Naeyer.
Affiche 1955 van Frits Kieckens
Verschillende carnavalsaffiches en -medailles waren tevens van zijn hand. Zo ontwierp hij de kleine carnavalsaffiche van 1954 en 1955, die naast de officiële grote affiche verspreid werd in de stad. In 1956 mocht hij de prinsenwagen ontwerpen, waarmee Prins Carnaval in de stoet mocht gaan. Deze wagen zou nog tot 1960 gebruikt worden. Beginnende carnavalsgroepen konden ook steeds op Fritz aankloppen voor hulp bij het ontwerpen van hun praalwagen. In 1980 ontwierp hij samen met zijn dochter Monique de carnavalsversiering voor de gevel van het stadhuis en een jaar later mochten ze hetzelfde doen voor het station. Hun gevelversieringen zouden in de jaren '80 jaarlijks opnieuw gebruikt worden.
De gevel van het stadhuis, gemaakt door Frits Kieckens (Foto: Luc De Decker)
Varia
- In 1937 maakte Fritz een kunstvlag voor de Katholieke Koninklijke Fanfare Niets Zonder Arbeid, Trouw en Eendracht uit Erembodegem.[8]
- In de jaren '60 ontvingen de sportlaureaten van de stad Aalst een brevet, dat gemaakt werd door Fritz Kieckens.[9]
- In 1983 ontwierp Fritz de omslag van de Aalsterse agenda van Dialoog, een vereniging voor kunst, letteren en geschiedenis. In 1984 werkte Fritz opnieuw mee en waren er enkele tekeningen van hem in de agenda te zien. Ook andere kunstenaars zoals Marc De Bruyn en André Van Schuylenbergh werkten mee aan de agenda.[10]
- De begrafenis van Fritz vond plaats in de Sint-Antonius van Paduakerk van Aalst. Hij overleed op 74-jarige leeftijd en was al een tijdje ziek. Hiervoor werd hij opgenomen in het Onze Lieve Vrouw Ziekenhuis.
Redactie
Tekst en foto's
- Tekst: Sören Delclef - AjoinPedia
- Foto's: De Voorpost, Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse letteren, Mysterieus België, Eddy Temmerman, Luc De Decker
Bronnen
- ↑ Ghysens J. (2002), Aalst 1920 - ‘40, Genootschap voor Aalsterse Geschiedenis
- ↑ Het Volk, 14 juli 1937
- ↑ Het Volk, 17 juli 1935
- ↑ Voor Allen, 27 juni 1997
- ↑ De Volksstem, 23 juli 1934
- ↑ De Volksstem, 16 juli 1935
- ↑ De Gazet van Aalst, 18 september 1958
- ↑ Het Volk, 8 juli 1935
- ↑ Voor Allen, 29 januari 1966
- ↑ De Voorpost, 10 december 1982