Jean-Marie Heyman (°25/01/1958-†16/06/2015) was naast redacteur en uitgever van verschillende regionale kranten ook een echte carnavalist. Als stichter van De Tettemoesjen won hij in 1981 de titel van Ajuinprins, om daarna ook nog Prins van de Balkan en Prins van Centraal België te worden. Eind 2011 werd Jean-Marie aangesteld als Ajuinboer van de stad Aalst; een titel die hij tot zijn dood in 2015 zou dragen.
Jean-Marie Heyman werd geboren in de Lange Zoutstraat, in het geboortehuis van Dirk Martens. Later vestigde hij zich in Hofstade.
Jean-Marie startte zijn professionele carrière als opvoeder aan het MPI Capelderij-Buggenhout, een school voor bijzonder lager onderwijs. Hij lag er o.a. aan de basis van de vereniging 'De Vriendenkring van de Capelderij', waarmee hij in 1984 een kunsttentoonstelling organiseerde ten voordele van het MPI. Jean-Marie was toen voorzitter van de Vriendenkring.
Daarnaast werkte Jean-Marie ook bij de redactie van De Voorpost, waarvoor hij verschillende artikels schreef. Uiteindelijk zouden de activiteiten van Jean-Marie bij De Voorpost groeien en Jean-Marie mocht namens de krant nieuwe handelszaken in Aalst een bezoekje brengen. Na De Voorpost zou Jean-Marie zijn professionele weg verder zetten binnen de (regionale) media.[1]
Jean-Marie was in 1978 één van de stichters van carnavalsgroep De Tettemoesjen. In het café van de Abdij van Affligem besliste hij samen met Hendrik Daelman om een kleine carnavalsgroep op te richten. Ze noemden de groep De Tettemoesjen en Jean-Marie werd de eerste voorzitter van de groep.
Als lid van De Tettemoesjen werd hij in 1981 verkozen als Ajuinprins, waarna hij in het bestuur van de Orde der Ajuinprinsen terecht kwam. Jean-Marie was er ondervoorzitter.[2]
Jean-Marie zou de groep later verlaten, maar kreeg er als oprichter wel de titel van erelid. In de jaren '90 koos Jean-Marie ervoor om als individualist in de stoet te gaan, waarbij hij vooral te zien was als het typetje Boris de clown.
Jean-Marie engageerde zich ook op politiek vlak binnen de CVP (Christelijke Volkspartij). In juni 1988 kwam hij, ter vervanging van de overleden Edgard Saeys, in de Stedelijke Middenstandsraad terecht en bij de gemeenteraadsverkiezingen in oktober 1988 kreeg Jean-Marie de 34ste plaats op de lijst van de CVP. Jean-Marie kreeg uiteindelijk 351 voorkeurstemmen achter zijn naam.
Jean-Marie werd niet naar de gemeenteraad gestuurd, maar werd wel afgevaardigd naar het Feestcomité, waarin hij 6 jaar zou zetelen. Jean-Marie was er o.a. te zien als animator tijdens het Sint-Maartensfeest, het Driekoningenfeest en de carnavalsraadzitting. Zo zorgde hij de raadzitting van 1992 voor een hilarische act met Mario Van Styvendael, waarbij Jean-Marie dienst deed als paard voor Mario, die een nieuwe Aalsters monument wou uitbeelden.[3][4]
Bronzen Ajuin[]
Jean-Marie, Karel De Naeyer en Anton Cogen in 2013 (Het Nieuwsblad - 17/01/2013)
In 1992 riep Jean-Marie Heyman de Bronzen Ajuin in het leven. Met deze prijs wilde hij Aalstenaars bekronen die zich ingezet hadden voor het behoud van de typisch Aalsterse cultuur. Hij wilde van de Bronzen Ajuin een jaarlijkse traditie maken. De Bronzen Ajuin was geen carnavalsprijs, wat aanvankelijk wel gedacht werd. De eerste Bronzen Ajuin was voor Paul De Wever.
De laatste Bronzen Ajuin werd in 2013 uitgereikt aan Karel De Naeyer. Karel ontving de 25ste Bronzen Ajuin uit handen van Anton Cogen.[5][6]
Aalst Uit[]
Magazine 'Aalst Uit'[]
Advertentie uit 1995
Nadat hij bij De Voorpost de smaak te pakken kreeg, zette Jean-Marie zijn carrière verder binnen de (lokale) media. Hij richtte in de jaren '90 zijn eigen bedrijf op onder de naam 'Aalst Uit' en bracht een gelijknamig blad uit. Het blad 'Aalst Uit' verdween, maar Jean-Marie bleef wel werken met het merk 'Aalst Uit'.
Boek en streekproducten[]
Jean-Marie schreef onder het label 'Aalst Uit' het boek 'Aalsterse Streekgerechten' en bracht daarnaast ook verschillende streekproducten op de markt.
Een kort overzicht:
Jaar
Product
Informatie
1994
Kamilleken
Kamillekesbier - Tripel van 8% alcohol - gebrouwen door brouwer, Ignace Van Den Bossche, van de gelijknamige brouwerij uit Sint - Lievens-Esse. Ter gelegenheid van de 60ste verjaardag van de Aalsterse Karnavalkeizer Kamiel Sergant werd er een Cuvee Speciale op de markt gebracht. Dit gebeurde ook voor de actie "Geef Aalst een Carnavalmonument" en de "Aalsterse jaarbeurs '95".
1996
Oilsjters Babbelwater
Ter gelegenheid van de Aalsterse Topdag 1996 bracht Jean-Marie een nieuwe jenever op de markt. De jenever werd samengesteld door Walter Van De Schueren, van de gelijknamige jeneverstokerij. Johan Styleman, Schepen van Middenstand, werd peter van dit streekproduct en Burgemeester De Maght nam het meterschap waar.
1996
Dirk Martensbier
Dirk Martensbier was een blonde tripel, gebrouwen door brouwerij Bios in Ertvelde.
1996
Dirk Martenskaas
Dirk Martenskaas was een hoevekaas met 50% vet.
1996
Utopia
Utopîa was een kruidenkaas met bieslook en peterselie.
1999
Kapelleken
Naar aanleiding van het Boonjaar introduceerde Jean-Marie een nieuw bier, met de naam Kapelleken. Op het etiket stond een foto van Louis Paul Boon, genomen door zoon Jo, die de peter van het bier werd. Het bier werd gebrouwen door brouwerij Van Steenberge in Ertvelde.[7]
Maandblad 'Ons Olsjt'[]
Eind 1999 kwam Jean-Marie met een nieuw maandblad op de proppen. De idee ontstond tijdens de viering van dertig jaar Persbond. Samen met Cyriel Temmerman en Johan Van Biesen bracht Jean-Marie zo 'Ons Olsjt' op de markt. Olsjt werd geschreven zonder i, omdat dit de schrijfwijze van voor de oorlog was en omdat ook Louis Paul Boon het op deze manier schreef. Het eerste nummer werd te koop aangeboden op zaterdag 4 december 1999 voor 40 frank.[8]
Het maandblad bleef enige tijd bestaan en in 2003 kwam er een eerste carnavalsuitgave van het blad. Jean-Marie maakte het krantje op dat moment zo goed als alleen en in 2007 werden er elke maand nog 3000 exemplaren van verkocht. Het maandblad concentreerde zich vooral op lokale gebeurtenissen en politiek.
Gabrovo[]
Wijnimport[]
Mariana Basheva en Jean-Marie Heyman (Het Nieuwsblad - 09/02/2002)
In 2001 bezocht Jean-Marie met o.a. Kamiel Sergant, Enrico Le Clair en Jo Schockaert het Bulgaarse Gabrovo, de zusterstad van Aalst, om er carnaval te vieren. Het bezoek gebeurde in het kader van de stichting Marcel De Bisschop Aalst-Gabrovo. Jean-Marie was er dat jaar te zien als clown Boris en kon op veel belangstelling rekenen bij de plaatselijke bevolking.
Zijn bezoek aan Gabrovo bracht Jean-Marie op een nieuw idee. Hij startte met de import van wijnen uit Bulgarije, die hij verkocht voor 195 frank (4,83 euro). Per fles ging er 10 frank naar de Stichting Marcel De Bisschop Aalst-Gabrovo, waardoor er maandelijks tot 12 000 frank (297,47 euro) naar de bouw van een schooltje in Gabrovo kon gaan.[9]
Prins van de Balkan[]
Toen Jean-Marie in 2002 terug naar Gabrovo ging met een Aalsterse delegatie, werd hij door Mariana Basheva, de spilfiguur van de Club Friends of Belgium in Gabrovo, aangesteld als Prins van de Balkan. Als Prins liep hij zo in Gabrovo mee tijdens het zomercarnaval. Zijn kostuum werd gemaakt door Karel Moreels en de wapenschilden van Aalst en Gabrovo werden erop genaaid. De hoed die Jean-Marie koos won de tweede prijs tijdens het modeconcours in Brugge. Het ontwerp was gebaseerd op een narrenmuts.
In 2003 vierde hij zijn tweede jaar als Prins van de Balkan, maar Jean-Marie zou daarna zijn scepter doorgeven aan de eerste officieel verkozen Prins van Gabrovo. Tijdens carnaval 2003 was Jean-Marie wel nog in Aalst te zien in zijn kostuum van Prins van de Balkan.[10][11]
Carnavalshart voor Gabrovo[]
In 2003 was Jean-Marie nog PR-man van de stichting Marcel De Bisschop Aalst -Gabrovo, maar later dat jaar richtte hij een nieuwe vereniging op: Een carnavalshart voor Gabrovo. Jean-Marie, Maddy Nevens en Enrico Le Clair vonden dat de stichting Marcel De Bisschop Aalst - Gabrovo te weinig aandacht schonk aan het carnavalsgebeuren in Gabrovo, waardoor ze het initiatief namen om een tweede Aalsterse vereniging rond Gabrovo op te richten.
In december 2003 werd Jean-Marie aangesteld als voorzitter van Carnavalshart voor Gabrovo. Jean-Marie zou voorzitter blijven van de vereniging tot 2009. Samen met deze vereniging zorgde Jean-Marie voor de heropleving van het carnaval in Gabrovo en werd er sinds lang opnieuw een carnavalstoet georganiseerd.[12]
Prins van Centrum België[]
In 2004 werd Jean-Marie verkozen tot Prins van Centrum België.
Een jaar later wou hij het ook proberen als Prins van België; iets waar eerder Jackie D'Herde en Luc Peirlinck niet in geslaagd waren. Jean-Marie zou de eerste Aalsterse Prins van België kunnen worden, maar moest het wel eerst opnemen tegen Christian Maret uit Brussel. Jean-Marie kreeg de steun van Bart De Nys, Bart Van den Neste, Ajuinboer Fons De Smedt en Enrico Le Clair, maar zag de Prinsentitel naar zijn tegenstander gaan.[13][14]
Federatie Europese Narren[]
In 2008 was Jean-Marie één van de oprichters van de vzw FEN Europa België, waarvan hij ook bestuurslid was.
In Nederland en Duitsland bestonden reeds eigen afdelingen van FEN, waardoor men in 2007 de plannen opstartte om ook in België een gelijkaardige vereniging op te starten. De vereniging FEN België bestond reeds langer, maar was sinds 1975 een onderdeel van de vereniging FEN Europa.
Zo richtte Jean-Marie, samen met Johannes Vrijsen (Peer), François Verhoeven (Gentbrugge) en Gontran De Groodt (Oudegem) een eigen onafhankelijke Belgische FEN-vereniging op.
Ajuinboer[]
(Het Nieuwsblad)
Eind 2011 stelde de stad Jean-Marie aan als nieuwe Ajuinboer, als opvolger van Alfons De Smedt. Jean-Marie keerde terug naar het kostuum van de oorspronkelijke ajuinboer en liet een nieuwe Belforthoed maken door Piet De Koninck.
Als Ajuinboer wou Jean-Marie Aalst vertegenwoordigen op carnavalsfeesten en manifestaties in Vlaanderen, België en Europa. Hij zette ook de traditie van de verkoop van gouden (houten) ajuintjes voor het goede doel verder. Zijn ajuintjes liet hij maken door houtdraaier Roger Roelandt. De opbrengst hiervan ging naar Levensvreugde en de Horizon.
Nadat Jean-Marie aangesteld werd door de stad als nieuwe Ajuinboer, kwam plots Julien De Cock op de proppen. Hij had van de vorige Ajuinboer zijn kiel en belforthoed gekregen, om de Ajuinboer te vertegenwoordigen in de stoet. Julien verscheen zo tijdens Aalst Carnaval 2011 met de kiel en hoed van Fons, waardoor er plots twee Ajuinboeren waren. Jean-Marie was echter de enige officieel aangestelde Ajuinboer, maar Julien bleef zich overal als Ajuinboer tonen. Jean-Marie toonde zich wel het meest actief van de twee; zo ging hij regelmatig mee met het Feestcomité om de bewoners van de rusthuizen te bezoeken en entertainen.
Tijdens carnaval 2015 kampte Jean-Marie met gezondheidsproblemen, waardoor hij de stoet niet volledig meer mee stapte. Het zou verder bergaf gaan met de gezondheid van Jean-Marie en in juni 2015 overleed hij. Sindsdien is er met Julien opnieuw 1 Ajuinboer.[15][16]
In 1988 met de CVP
In 1989 met De Gaa Lowies
In 2010 met de cantinières
In 2014 met Enrico
Varia[]
Jean-Marie (derde van rechts) op de Nederlandse televisie (De Voorpost - 11/11/1988)
In 1988 was Jean-Marie op de Nederlandse televisie te zien. Samen met Frans Wauters en Kamiel Sergant nam hij er deel aan het programma TV3, waarin een Vlaamse en een Nederlandse ploeg het tegen elkaar opnamen in een soort taalwedstrijd. De Aalsterse ploeg moest het opnemen tegen een afvaardiging uit West-Friesland.
Jean-Marie werd in 1989 opgenomen in de orde van de 'Doctores Humores Causa' van de Gaa Lowies.[17]
In 1990 lanceerde Jean-Marie de carnavalssticker 'k Hem Een Hert ver Oilsjt - Karnaval, met daarop een ajuin in een hart. In 1991 maakte hij opnieuw een sticker, deze keer rond het thema 't Er Es Mor Ien Oilsj'.[18]
Jean-Marie schonk in 1990 drie trofeeën voor het voetbaltornooi van Levensvreugde.
In het Geel Boeksken van de Draeckenieren in 1999 werd Jean-Marie Heyman omschreven als 'besten marchandeur', omwille van de vele producten die hij op de markt bleef brengen.[19]
Sinds 1990 bracht Jean-Marie jaarlijks een nieuwe carnavalspin op de markt.
Op de carnavalsraadzitting van 2003 kreeg Jean-Marie Heyman als Prins van de Balkan een houten knots van een 'vertegenwoordiger' uit Rusland en een erelint van een 'afgevaardigde' uit China. Keizer Kamiel riep hem uit tot Prins van de Wereld.
In 2004 draaide het thema van Beschomt rond Jean-Marie, die toen Prins van Centrum België geworden was.'
In 2007 bracht Jean-Marie een borstplakker uit met de slogan 'Ver moi nie men pré en mé mes, mor men pré ver de keiremes'. De sticker, die jongeren moest sensibiliseren, was gratis te verkrijgen in café 't Half Maantje, The Windsor en 't Ajuintje.
In 2008 stelde de stad Gilles Van Schuylenberghe aan om de carnavalsaffiche te maken, omdat de ingestuurde ontwerpen niet zouden voldoen. Eén van die inzendingen kwam van Jean-Marie, die een onvoltooide affiche van de overleden kunstenaar Luc Van Canegem had ingediend. De beslissing van de stad kon op luid protest rekenen en o.a. Jean-Marie liet zich horen.
In 2010 bracht Jean-Marie Heyman, ter gelegenheid van de ommegang van het Ros Beiaard in Dendermonde, een scapulier uit van de heilige Hippolytus. Dat is de beschermheilige tegen alle paardenziektes. Op de scapulier stonden de wapenschilden van Aalst en Dendermonde en het paard. Er hoorde ook een bidprentje bij met uitleg over het leven van Hippolytus.
Na het wegvallen van het grote kerstfeest georganiseerd door Mensen helpen Mensen, de vereniging van Kamiel Sergant, werd de organisatie in 2012 overgenomen door Gerd Lievens, Stijn D'Haese, Miguel Stas, Jean-Marie Heyman, Wouter Gheysen, André Steenaut en Noël De Man.
Redactie[]
Tekst en foto's[]
Tekst: Sören Delclef - AjoinPedia
Foto's: Collectie Sören Delclef, De Voorpost, Het Nieuwsblad, Patrick De Boeck, Jean-Marie Heyman, Carnavalaalstkoentje
.jpg){kind=link}
_Jean-Marie_Koentje.jpg){kind=link}