Ajoinpedia
Registreer
Advertisement

Jozef (Jef) Van Den Steen (°16/10/1929-†31/03/1998) was een kunstenaar die 4 carnavalsaffiches ontworpen heeft. Hij was een begaafd illustrator, schilder, tekenaar en kalligraaf. Jozef ontwierp daarnaast ook verschillende wagens en poppen voor De Lachers, waaronder reus Vosse Kilo.

Kunstenaar

Jef VDSteen

(Foto uit 'Als je hart niet is van steen' van Firmin Van Der Poorten)

Jozef Van Den Steen werd geboren op 16 oktober 1929 in Haaltert. Zijn ouders verhuisden snel na zijn geboorte naar Aalst, waar Jef school liep in de Stadsjongensschool en in het S.M.I.

Vanaf 1946 werd hij leerling aan de Aalsterse Academie voor Schone Kunsten. Hij vervolledigde er de cursussen kunstgeschiedenis, anatomie, beeldhouwen, levend model, landschapsschildering, portret, sierkunsten, natuurtekenen en kalligrafie. Hij behaalde als student verschillende prijzen met zijn werken, zoals de gouden regeringsmedaille en de Prijs Valerius De Saedeleer in 1949.

Jef Van Den Steen

Tussen 1950 en 1957 schoolde Jozef zich nog bij in de Ecole Arts et Métiers, decoratieschildering en keramiek-aardewerktechnieken. Sinds 1954 was Jozef leraar schildertechnieken en kalligrafie in het avondonderwijs aan de Aalsterse Academie van Schone Kunsten. Hij combineerde dit met zijn dagtaak in de BBL (Bank Brussel Lambert). Kunst beoefende hij vooral in zijn vrije tijd.

In zijn beginjaren als kunstenaar werd Jef gekend als schilder van grote olieverfschilderijen. Zijn werken werden geëxposeerd in Aalst en Brussel, maar ook in Polen en Budapest waren kunstwerken van Jef te zien. In 1987 kocht een museum in Wroclaw (Polen) twee van zijn portretmedailles (van L. D'Haeseleer en R. Vreven) aan.

Ondanks zijn succes, stelde Jef zich steeds bescheiden op. Met zijn cowboyhoed was hij een opvallend figuur in Aalst, die al snel door iedereen gekend was.[1]

ArcadeStadspark 1

Pentekening (Arcadebogen uit het Stadspark) van de hand van Jozef vo. or VTB-VAB, afdeling Aalst

De Lachers

De Lachers 1961 Karel De Naeyer

De wagen van De Lachers in 1961, ontworpen door Jef, met bovenaan Prins Karel De Naeyer (©Collectie Lieven Goubert)

Jef leerde carnaval kennen via zijn vader. Samen met Maurice De Ridder, Paul De Mot en Frans Singelijn ging Jef later mee in de stoet.[2][3]

Jef was bevriend met carnavalsgroep De Lachers en ontwierp voor de groep enkele wagens in de jaren '60. Zo ontwierp hij voor De Lachers een wagen, die in 1961 gebruikt zou worden om Prins Karel De Naeyer mee te vervoeren in de stoet. Aanvankelijk zouden De Lachers een eigen thema brengen, maar toen de Prinsenwagen van de stad in panne viel, stelde de groep hun praalwagen ter beschikking. Zo kwam Karel De Naeyer dat jaar op de wagen van De Lachers terecht. De wagen viel in de smaak bij het stadsbestuur en Feestcomité, waarop ze met De Lachers overeen kwamen om de wagen over te nemen. Zo reed Prins Karel in 1962 opnieuw op deze wagen door de stad. De wagen zou nog tot 1970 dienst doen als vervoersmiddel van de Prins in stoeten.

Jef zou De Lachers daarna nog verschillende keren bijstaan bij het ontwerpen en vervaardigen van hun praalwagens. Zo werd de wagen van De Lachers uit 1963 en de koppen van de wielrenners voor hun onderwerp van 1964 ook door Jef ontworpen. De kop van wielrenner Rik Van Looy is nog terug te vinden in het carnavalsmuseum.

Kop vosse kilo

De kop van Vosse Kilo in het museum (©Sören Delclef - AjoinPedia)

Voor carnaval 1965 pakten De Lachers uit met hun reus Vosse Kilo. Voor het vervaardigen van de kop deden ze beroep op Jef. In 1967 verscheen er een nieuwe versie van de reus, maar de kop van Jef werd wel opnieuw gebruikt. Deze kop bevindt zich vandaag in het carnavalsmuseum.[4][5][6]

Carnavalsffiches

Jozef VDS De Voorpost 27021989

De Voorpost - 27/02/1989

Jozef ontwierp de carnavalsaffiches van 1987, 1988, 1989 en 1991. In 1991 ontwierp hij ook een alternatieve affiche, ter gelegenheid van de Europese ontmoeting tussen verschillende carnavalssteden in Aalst. Jef vond het woord net zo belangrijk als de tekening, wat ook te merken is aan de affiches die hij maakte.

Toen het Feestcomité in 1971 voor het eerst een affichewedstrijd voor Aalst Carnaval uitschreef, stuurde Jef meteen een ontwerp in. Zijn affiche eindigde uiteindelijk als derde, waardoor hij geen geldprijs ontving. De jury was wel onder de indruk van zijn tekenkunsten en raadde het Feestcomité daarom aan om Jef te contacteren voor het maken van de reclamebrochure van 1971. Het Feestcomité ging hierop in, waardoor tekeningen van Jef dat jaar te zien waren in de reclamefolder.[7]

Het Feestcomité koos er in 1985 voor om geen affichewedstrijd te organisren, maar een fotowedstrijd. De winnende foto zou als carnavalsaffiche gebruikt worden. De wedstrijd werd gewonnen door Erik D'Haese, maar de stad vroeg aan Jef om de letters op de affiche te verzorgen.

Jozef vds en Kamiel De Voorpost 27021989

Jozef en Kamiel Sergant (De Voorpost - 27/02/1989)

In 1987 werd opnieuw voor een getekende affiche gekozen en deze keer kwam het winnende ontwerp van Jef. De affiche bevatte de slagzin 'Daar hij noch hoopt noch vreest, is de Aalstenaar in feest'. Daarnaast was in het klein ook nog de zin 'Die 't weirken oietgevonne heit was nen oièl!.. Van te weirken werde moei, en mokta voil!' terug te vinden op de affiche. De affiche bekeek carnaval door een Aalsterse bril.[8][9]

Jozef was zo enthousiast over het winnen van de affichewedstrijd in 1987 dat hij in juni van datzelfde jaar reeds een ontwerp voor de affiche van carnaval 1988 instuurde. De affiche werd positief onthaald door het Feestcomité en gaf meteen een positief advies aan de stad. Het stadsbestuur wou de affiche echter niet aanvaarden, omdat er nog geen wedstrijd uitgeschreven was en het ontwerp van Jef niet meer anoniem was. Het Feestcomité bleef bij hun beslissing en bleef het ontwerp van Jef verdedigen bij de stad, waardoor zijn affiche uiteindelijk toch gekozen werd. Op de affiche stond de Voil Jeanet centraal, waarbij ook enkele bekende carnavalisten en leden van het Feestcomité, zoals Jean-Paul, Kamiel Sergant, Frans Wauters, Juliaan Vinck en Jan Dooms, waren afgebeeld. Dat jaar werd er zelfs een luxe-uitvoering van de affiche gemaakt.[10][11]

Van Den Steen HLN 02031987

(Het Laatste Nieuws - 02/03/1987)

Voor de affiche van 1989 schreef het stadsbestuur reeds in maart 1988 een wedstrijd uit, om niet hetzelfde probleem te hebben als het jaar ervoor. Voor de derde keer op rij koos het Feestcomité voor een ontwerp van Jef. Het thema van de affiche was man/vrouw. Met carnaval kon een man immers vrouw worden, maar een vrouw ook man. Als slagzin noteerde Jozef 'Aalst is weer troef', verwijzend naar de speelkaart die centraal stond. Onderaan de affiche stonden enkele carnavalsfiguren zoals de Voil jeanet, de gilles, de reuzen en enkele praalwagens. Ook de sluitzegel werd dat jaar door Jef ontworpen.[12] 

In 1991 werd er geen affichewedstrijd uitgeschreven, maar werd meteen aan Jef gevraagd om een ontwerp te maken. Vanuit de oppositie kwam er heel wat kritiek op deze beslissing, maar Jef bewees met zijn ontwerp het gelijk van het Feestcomité. Dat jaar ontwierp hij voor de stad nog een alternatieve affiche, waarop de data van de carnavalsexpo, het symposium en carnval vermeld stonden.[13]

Affiche 1987
Affiche 1988
Affiche 1989
Affiche 1991

Affiche 1987

Affiche 1988

Affiche 1989

Affiche 1991

Affiche 1987
Affiche 1988
Affiche 1989
Affiche 1991


Varia

  • Gedenkpenning Louis D'Haeseleer

    Gedenkpenning Louis D'Haeseleer - 1974 (ontwerp: Jozef Van Den Steen - De Voorpost - 27/09/1974)

    In 1974 ontwierp Jozef een gedenkpenning voor Louis D'Haeseleer en in 1978 ontwierp hij de gedenkplaat van Marcel Bombeeck, promotor van het Zomercarnaval van de Koolstraat. De gedenkplaat, die een bronzen bas-reliëf was, werd in 1978 ter hoogte van Koolstraat 66 ingehuldigd.[14]
  • In 1978 zorgde het Alfred Kelders-comité voor een herdenking van Alfred Kelders in de Kattestraat. Ter gelegenheid van deze herdenking had Jef een portret gemaakt van Kelder, dat omhoog gehangen werd in de Kattestraat.[15]
  • In de jaren '80 was Jef meermaals jurylid tijdens de carnavalsstoet.
  • Eind jaren '80 - begin jaren '90 maakte Jef voor VTB-VAB, afdeling Aalst, een unieke reeks stadsgezichten van Aalst.
  • Slash

    Slash-wagentje uit 1978, met tekst geschilderd door Jef (©Collectie Lieven Goubert)

    Jef zorgde bijna jaarlijks voor de tekst op het wagentje van Losse Groep Slash.
  • In september-oktober 2006 werd in het Stedelijk Museum een tentoonstelling gehouden met werken van Frans Wauters en Jef Van den Steen.

Bronnen

  1. Visite Magazine - Aalst, stad in beweging
  2. De Voorpost, 27 januari 1989
  3. De Voorpost, 13 januari 1989
  4. De Gazet van Aalst, 23 februari 1963
  5. De Gazet van Aalst, 1 februari 1964
  6. De Gazet van Aalst, 2 februari 1967
  7. De Gazet van Aalst, 30 januari 1971
  8. De Voorpost, 16 januari 1987
  9. De Voorpost, 23 januari 1987
  10. De Voorpost, 12 juni 1987
  11. De Voorpost, 5 februari 1988
  12. De Voorpost, 2 december 1988
  13. De Voorpost, 19 oktober 1990
  14. De Voorpost, 8 september 1978
  15. De Voorpost, 10 februari 1978
Advertisement