Ajoinpedia
Registreer
Advertisement

De losse groepen zijn groepen carnavalisten die ongeorganiseerd tussen de officiële groepen lopen tijdens de stoet. Ze worden vaak het peper en zout van de stoet genoemd. De losse groepen spelen vaak in op de actualiteit van het laatste moment, gebruik makend van attributen en kostuums. Enerzijds zijn de losse groepen graag gezien, omdat ze de lege plekken in de stoet zinvol opvullen, maar anderzijds worden ze ook verguisd omdat ze de stoet zouden vertragen. De losse groepen zijn echter een niet weg te denken onderdeel van de Aalsterse carnavalstoet. In de Peperstraat en de Zoutstraat werden op 8 oktober 2016 twee bronzen plakkaten omhooggehangen, ter gelegenheid van het 20-jarige bestaan van de overkoepelende vereniging De Losse Groepen.

De Clochards[]

De Clochards De Voorpost 22031974

De Clochards als scherregossenmadammen (De Voorpost - 22/03/1974)

In 1967 liepen enkele leden van het Stedelijk Feestcomité als losse groep mee in de stoet. Hiermee wilden ze zelf het voorbeeld geven aan de Aalsterse groepen om de stoet komischer en Aalsterser te maken. Als Parijse clochards stapten Simon D'Hondt, Gaston Van Den Hauwe en Frans Wauters mee in de Aalsterse optocht. In 1968 deden ze dit opnieuw, deze keer als scherregossenmadammen. Deze losse groep kreeg in de volksmond de naam De Clochards, genoemd naar hun eerste uitbeelding in 1967. In 1970 hield deze losse groep het niet enkel bij meestappen in de stoet, maar zorgden zij in verschillende cafés 's avonds voor muzikaal vertier, waaruit later het Corum Alostum Imperiale groeide. De Clochards breidden uit en zo vervoegden o.a. Odilon Mortier en William Boulembercq de groep en bleven in de stoet lopen tot in de jaren '90.

In de jaren 1960 liepen de 'Ex-Prinsen' als losse groep, met een vast nummer, mee in de stoet. Zo liepen ze in 1969 met twee levende ezels, die symbool stonden voor de leden van het feestcomité, en een kinderkoets, die dienst deed als prinsenwagen, door de straten van Aalst. Bij de ex-Prinsen zat o.a. Keizer Kamiel.

Maatregelen tegen losse groepen[]

In 1989 moesten de niet-ingeschreven losse groepen steeds aansluiten voor of na een muziekkorps. Ze mochten de stoet wel verlaten, maar moesten nadien aansluiten achter een ander muziekkorps. Losse groepen die gebruik maakten van een voertuig (auto, fiets, bromfiets, enz.), moesten ook op voorhand inschrijven, of ze werden uit de stoet geweerd. Commissarissen letten er ook op dat de losse groepen enkel in de voor hen voorziene zones opstapten. Vanaf de Werf konden de losse groepen de stoet vervoegen in de voor hun voorziene zones; dit was voor of na de stoet, of voor of na een muziekmaatschappij. Losse groepen moesten ook een deelnamekaart afhalen, als beloning kregen ze gratis bierbonnen.

Voor de volgende stoeten werd dezelfde regeling behouden. Losse groepen mochten echter geen gebruik meer maken van gemotoriseerde voertuigen of met dieren in de stoet lopen.

Jacquy de pauw HLN 31072017 foto Mozkito

Jacquy De Pauw als rattenvanger (Het Laatste Nieuws - 31/07-2014 - Foto: Mozkito)

In 2014 probeerde het Stadsbestuur een waarborg in te voeren voor de losse groepen. Elk lid van een losse groep zou 25 euro waarborg moeten betalen. Bij problemen kon de losse groep hun waarborg dan verliezen. De vereniging van de losse groepen verzette zich tegen dit voorstel met een ludieke actie, waarbij Jacquy de Pauw als rattenvanger de stad doorkruiste, op zoek naar groepen die zich wilden inschrijven als officiële groep. Als officiële groep moest men immers geen waarborg betalen en maakte men ook nog kans op een geldprijs. Het Stadsbestuur kwam uiteindelijk op hun beslissing terug, waarna de losse groepen, die zich ingeschreven hadden als officiële groep, opnieuw los werden. Het waarborgsysteem werd vervangen door een boetesysteem en leden van losse groepen zouden voortaan ook een aanwijsbare band met Aalst moeten kunnen aantonen.

De losse groepen verenigen zich[]

Logo losse groepen

De losse groepen werden in de loop der tijden steeds groter in aantal. Het Stadsbestuur was hier niet altijd tevreden mee, omdat dit ervoor zorgde dat de stoet steeds langer werd. Het Stadsbestuur probeerde dan ook de losse groepen aan banden te leggen. In de jaren '90 probeerde het Stadsbestuur de losse groepen georganiseerd in de stoet te brengen, door een aantal verplichte zones voor losse groepen in de stoet in te lassen. Een drankbonnetje en een verzekeringspolis moesten ervoor zorgen dat de losse groepen zich aan het nieuwe systeem gingen houden. Na carnaval 1994 verschenen inde pers verschillende berichten dat de stad de losse groepen uit de stoet zou willen weren. In een verslag van het Feestcomité was er zelfs sprake van dat de losse groepen niet meer tussen de officiële groepen zouden mogen stappen, maar dat ze een aparte stoet moesten vormen, zodat ze de officiële groepen niet meer konden hinderen.[1]

De losse groepen waren hier echter niet tevreden mee en organiseerden zich in 1995. De initiatiefnemers waren De Moikes, Erremet, Heftepie, Noig en BBB. Kamiel Sergant gaf morele steun. De losse groepen komen sindsdien jaarlijks samen om ervoor te zorgen dat de losse groepen in de Aalsterse stoet zullen blijven bestaan. Dit voorkwam echter niet dat het Feestcomité naar manieren bleef zoeken om de losse groepen te beperken of regels op te leggen. De in 1957 door Marcel De Bisschop opgerichte Vereniging der Aalsterse Komische groepen ijverde op eenzelfde manier voor de belangen van de vaste groepen.

In 2007 beslisten Jan Louies, Jan Moens, Jacquy De Pauw, Patrick Matthieu en Erik Hendrickx om geen jaarlijkse vergadering van de Losse Groepen meer te organiseren. Deze ludieke vergaderingen met videosketches rond de Aalsterse actualiteit lokte jaarlijks een volle zaal in café De Koornbloem op de Grote Markt. Volgens de initiatiefnemers was het vooropgestelde doel immers bereikt.[2]

Het charterelle[]

Op 30 januari 2010 werd 'het Charterelle' van de losse groepen officieel ondertekend. De groepen die zich aan de afgesproken regels hielden, mochten meestappen in de stoet waar ze zelf wilden. Door middel van het tekenen van het charter, beloofden de losse groepen zich aan een aantal regels en beloftes te houden, zoals het aantal groepsleden kleiner te houden dan het minimum voor een officiële kleine groep, de stoet niet te vertragen, de omstaanders niet te bevuilen, geen levende dieren of krengen mee te nemen en het traject eenmalig in de juiste richting af te leggen.

De losse groepen werden ook door de Stad opgenomen in haar algemene verzekeringspolis. De losse groepen werden hierdoor verzekerd voor hun burgerlijke aansprakelijkheid, dit is dus enkel de schade veroorzaakt aan derden. De namen van de leden van de losse groep moeten hiervoor doorgegeven worden aan de stad.

Onder leiding van Jacquy De Pauw, Jan Louies, Nicolas Dons en Jan Moens werden de jaarlijkse vergaderingen na het tekenen van het Charterelle opnieuw georganiseerd. Het bestuur van de Losse Groepen ging in 2012, na overleg met de stad, akkoord met de maatregel om een inschrijvingsprocedure te organiseren voor de losse groepen. Voortaan moesten losse groepen zich ook inschrijven bij de stad, waardoor ze ook opgenomen konden worden in de groepsverzekering.

Bronzen plakkaten[]

Losse groepen plakkaat

De Losse Groepen met prins carnaval Dennis De Wolf, burgemeester Christoph D'Haese en schepen Ilse Uyttersprot onthullen de bronzen plakkaten ter erkenning. (Bron: 10/10/2016 - Het Laatste Nieuws)

Naar aanleiding van een brief van de Unesco-commissie aan de vereniging De Losse Groepen, wilde deze vereniging de losse groepen in de aandacht zetten in de Aalsterse straten.

In de brief stond: De commissie apprecieert de meerwaarde van de losse groepen in de stoet en beschouwt hen dan ook als onlosmakelijk deel van Aalst carnaval. Toch valt het op dat buiten de carnavalsdagen, de losse groepen niet echt aanwezig zijn in de stad. De commissie is dan ook zo vrij erop aan te dringen werk te maken van een blijvende zichtbaarheid in het straatbeeld van Aalst.

Naar aanleiding van de 20ste verjaardag van De Losse Groepen werd gevolg gegeven aan dit stukje uit de brief van de Unesco-commissie. Op 8 oktober werden 2 bronzen plakkaten aangebracht in de Peperstraat (meter: Ilse Uyttersprot) en de Korte Zoutstraat (Peter: Christoph D'Haese), om op deze manier het 'peper en zout van de stoet' ook buiten carnaval in de aandacht te zetten.

Numerus Clausus[]

Numerus Clausus

De ondertekenaars van het éénjarig compromis van de numerus clausus (Bron: Stad Aalst)

In juni 2017 werd een numerus clausus goedgekeurd voor losse en officiële groepen door het Stedelijk Feestcomité, de vzw Carnavalist tot in de kist en het stadsbestuur. De losse groepen waren bereid om voor één jaar deze numerus clausus te gedogen. De maatregel werd gestemd om de stoet vroeger op de avond te laten eindigen; de maatregel werd goedgekeurd voor 1 jaar. Dit betekende dat voor de stoet van 2018 geen nieuwe losse en officiële groepen mochten deelnemen aan de stoet.

De vertegenwoordigers van de losse groepen, Jan Louies en Jacquy De Pauw, erkenden het probleem van een te lang durende stoet, maar waren van oordeel dat aan de vlotheid van de stoet moest gewerkt worden, eerder dan het aantal deelnemers te beperken. Op hun algemene vergadering in oktober 2017 bleek duidelijk dat de leden de numerus clausus voor de volgende jaren niet zien zitten. Ook Michel Van Brempt en Filip Vyverman kantten zich tegen de numerus clausus.

Op een bijzondere algemene vergadering van de Losse Groepen werd beslist om nooit meer een numerus clausus na 2018 goed te keuren. Jacquy De Pauw en Jan Louies kregen kritiek van o.a. Herman Schelfaut, "omdat ze eerst het idee goedkeurden, om het nadien weer af te breken". Nochtans was duidelijk gesteld dat het gedogen van de numerus clausus voor slechts één jaar gold en dat dit nog diende bekrachtigd te worden door de ledenvergadering van de Losse Groepen.

De Nieve Losse[]

De nieve LossE

Eind december 2018 werd de Facebookgroep 'Losse Groepen Illegaal Ofwadde?' opgericht door Eric Hendrickx, van losse groep De Moikes. Erik nam eind mei 2018 ontslag uit het bestuur van de Losse Groepen uit onvrede met de standpunten en inactiviteit van de woordvoerders van deze vereniging. Hij vond dat de vereniging van De Losse Groepen te weinig deed tegenover de numerus clausus die door het stadsbestuur met een jaar verlengd werd.

Met de Facebookgroep wilden Eric en Petra Verleysen leden van bestaande, startende of stoppende losse groepen verzamelen. De facebookgroep werd gebruikt als een communicatieforum tussen losse groepen. Er werd ook opgeroepen dat leden van een stoppende losse groep zich zouden melden, zodat nieuwe losse groepen zich konden inschrijven, door de stoppende losse groep over te nemen. Op deze manier kon de numerus clausus omzeild worden.

Jan Louies van de vereniging van De Losse Groepen betreurde de actie van Eric Hendrickx en ontkende dat De Losse Groepen te weinig gedaan zouden hebben tegen de numerus clausus. Volgens Jan Louies vertelde de stad leugens en halve waarheden over de overlegmomenten met de Losse Groepen, waardoor ze zich laten bedriegen hebben. [3]

De Nieve LossE verspreidden op 6 januari een persbericht, met daarin 3 actiepunten:

  1. De nieve LossE roepen stoppende losse groepen op om contact te nemen en zich kenbaar te maken met de bedoeling zich vooralsnog opnieuw in te schrijven met administratieve adoptie van startende leden van losse groepen.
  2. De nieve LossE roepen carnavalisten op die de ambitie hebben om als nieuwe losse groep in de stoet te gaan om zich kenbaar te maken, en via ons communicatieforum contact op te nemen met groepen die initieel niet van plan waren om zich opnieuw in te schrijven.
  3. De nieve LossE roepen álle bestaande losse groepen op om zicht te melden en solidair met eventueel uit noodzaak illegaal opstappende losse groepen Actie te voeren in de stoet. [4]

Eric en Petra konden 200 losse groepen verenigingen om samen op te lopen in de stoet.

Acties tegen numerus clausus[]

02

De Losse Groepen oefenden hun dans in op 17 februari. (Foto: Petra Verleysen)

Op de algemene vergadering van 25 januari kreeg het bestuur van de vereniging 'De Losse Groepen' het vertrouwen van hun leden. Het bestuur vroeg om de rust te bewaren en deed een oproep naar eenheid onder de leden. Op de vergadering werden ook acties tegen de numerus clausus besproken. De Losse Groepen lanceerde hierna de facebookgroep 'de losse groepen' en de hashtag #IederienMei.

Op 17 februari verzamelden de leden van De Losse Groepen op de Grote Markt om er een stoetdansje in te studeren. Naar het voorbeeld van de officiële groepen zou elke losse groep tijdens de stoet immers een dans voor de tribunes uitvoeren. Hierop kwam felle kritiek van enkele leden van de vzw Carnavalist tot in de kist. Naar aanleiding van enkele uitspraken in de pers door Sven De Smet, de voorzitter van Ctidk, besloot Jacquy De Pauw om eens samen te zitten. In gezamenlijk overleg werd opgeroepen tot rust en sereniteit. De leden van het Chartrelle wilden met hun actie op de Grote Markt enkel de nodige aandacht krijgen, opdat ze als volwaardige carnavalisten wilden behandeld worden. De Losse Groepen beschouwden de actie als geslaagd, waardoor men uiteindelijk niet overging tot dansjes op de Grote Markt tijdens de stoet.

Protestnummer Losse Groepen 2019

Uit protest tegen de numerus clausus overhandigden 70 losse groepen wel een symbolisch stoetnummer, van de losse groepen die uit de boot vielen, aan burgemeester Christoph D'Haese. Hiervoor kreeg hij een 'Doos van Pandozje', waarin alle nummers konden gestopt worden. Daarnaast hadden vele losse groepen ook stickers en plakkaten mee om te protesteren tegen de numerus clausus.

Afscheid van Jacquy[]

Een paar weken voor carnaval 2020 overleed Jacquy De Pauw, één van de bestuursleden van de Losse Groepen van het Charterelle. Hierdoor werd de traditionele algemene vergadering van de Vereniging van de Losse Groepen verdaagd naar een moment na carnaval.

Heel wat losse groepen willen in de stoet een eerbetoon brengen aan Jacquy door bijvoorbeeld pauwenveren mee te nemen.

Bronnen[]

  1. Het Laatste Nieuws, 30 juli 1994
  2. Het Laatste Nieuws, 24 januari 2007
  3. Het Laatste Nieuws, 6 januari 2019
  4. Facebookgroep 'Losse Groepen illegaal of wadde?'
Advertisement