Nominette

Nominette
Plaats	Evenbroekveld 16B, 9420 Erpe-Mere
Periode	1920-heden

Nominette is een bedrijf dat gespecialiseerd is in textiellintjes en -etiketten. Het bedrijf werd opgericht in 1920 in Aalst, maar verhuisde in 1995 naar Erpe-Mere. Sinds 1954 maakt het bedrijf jaarlijks de naamlintjes van Prins Carnaval, een traditie die ooit ontstond door Frans De Boitselier. Het bedrijf is vandaag in handen van het Nederlandse EE labels, maar produceert jaarlijks nog duizenden 'nominetjes' voor de Aalsterse carnavalisten.

A. Butaye Tissagiers/La Nominette

Oprichting

Oprichtingsakte van La Nominette uit 1920

In 1920 begon Albert Butaye de lintweverij 'La Nominette' in de Nijverheidsstraat, vlakbij de Dender. Albert was geboren op 28 maart 1891 in Ieper en was de zoon van notaris Emile Butaye. Tijdens de Eerste Wereldoorlog trok Albert naar Engeland, waar hij ervaring opdeed in het weven. Vanaf 1915 ging hij er immers aan de slag bij Factory F.L. Edmunds, waarna Albert van plan was om zelf een weverij op te richten. Na de oorlog trok Albert met zijn vrouw en schoonfamilie naar Aalst, waar hij zich in de Nijverheidsstraat (de huidige dr. André Sierensstraat) vestigde en er een huis met twee ateliers huurde. Albert kocht weefgetouwen in Frankrijk en bracht ook een ontwerpster voor ponskaarten mee, die nodig waren om het weefgetouw te besturen. De eerste activiteiten vonden reeds plaats in oktober 1919, maar het bedrijf werd pas op 14 april 1920 ingeschreven in het handelsregister van Aalst. Het bedrijf werd geregistreerd onder twee namen: 'A. Butaye Tissagiers' en 'La Nominette'. De naam Nominette zou een woordspeling zijn op Mominette, dat toen een erg populaire alcoholische drank was bij de soldaten. Albert dronk echter geen alcohol, waardoor hij er Nominette van maakte.

Oorspronkelijk logo 'La Nominette'

Naametiketten

Fabriek van La Nominette (Bron: denderend Aalst - 1/11/2013 - Verzameling J.Depryck)

Albert specialiseerde zich in het maken van naametiketten, die als identificatiemiddel in kledij genaaid werd. De witte etiketten met rode letters waren toen het handelsmerk van La Nominette. La Nominette was de enige weverij in België die dergelijke etiketten maakte. De internaten, die op dat moment erg in trek waren, behoorden tot de belangrijkste klanten van Albert. Bijna alle internaten in België bestelden bij La Nominette naametiketten. Het bedrijf bood een snelle service; wanneer een bestelling 's morgens geplaatst werd, probeerde het bedrijf de dag zelf nog de lintjes te weven om ze dan voor sluitingstijd nog naar de post, rechtover de fabriek, te brengen.

Groei en uitbreiding

Weefgetouw van Nominette (Bron: denderend Aalst - 1/11/2013 - Verzameling J.Depryck)

La Nominette breidde tussen 1930 en 1940 uit van 16 naar 30 personeelsleden. Het bedrijf kende een moeilijke periode tijdens de Tweede Wereldoorlog en in 1947 werd Jean Butaye, de zoon van Albert, medeaandeelhouder van het bedrijf dat de nieuwe naam 'S.A. Tissage La Nominette' kreeg. In 1952 stapte vader Albert uit de zaak en nam Jean het beheer van het bedrijf over. Jean Butaye breidde de jaquard smalbandweverij uit en de firma werd verder gemoderniseerd. Zo deed directe computersturing zijn intrede en werd overgeschakeld van katoen naar rayonne, fibranne en polyester. In 1970 ging de Filature du Canal failliet, waardoor La Nominette de kans kreeg om haar bedrijventerrein te verdriedubbelen. Het bedrijf groeide verder in de jaren '80 en 90' en de productie van het bedrijf werd opgetrokken; steeds meer etiketten, bandjes, naamlintjes en emblemen werden geweven. De leiding van het bedrijf was ondertussen overgegaan naar Philip Butaye, de kleinzoon van oprichter Albert, en Jozef Van Steendam.

Verhuis naar Erpe-Mere

In 1989 raakte het nieuws bekend dat La Nominette wou verhuizen naar een nieuwe locatie. Hierbij was een bedrijventerrein in Erpe-Mere een belangrijke piste. De gebouwen in Aalst waren verouderd, waardoor verzekeraars moeilijk begonnen doen. Bovendien beperkte de overheid een langlopende milieuvergunning plots in de tijd.

In 1993 werd de bouw van een nieuwe fabriek in Erpe-Mere aangevat, waarna de definitieve verhuis plaatsvond in 1995 en de fabrieksgebouwen in Aalst verkocht werden. Nominette had een machinepark van 54 jacquard weefgetouwen, waaronder 14 naaldweefgetouwen en 40 breedweefgetouwen. Met de verhuis was een investering van 150 miljoen frank gemoeid en tegelijk beslist men om 60 miljoen frank te spenderen aan de modernisering van het machinepark. Het bedrijf was ondertussen bekend geworden voor het maken van etiketten voor modebedrijven.

Nilörn Nominette Ruga

Logo Nilörn

In juni 2001 werd La Nominette overgenomen door het Zweedse Nilörn. Dit bedrijf had in 1995 reeds het failliete Shamrock Ruga uit Destelbergen overgenomen, waardoor het nu twee dochterbedrijven in België had. Kort na de overname van Nominette besliste Nilörn om haar twee Belgische dochterbedrijven door te laten lichten. Hieruit bleek dat er jobs moesten verdwijnen om de Belgische tak van Nilörn rendabel te houden. In de weverij, het snij-aterlier en de administratie werden mensen ontslagen en dit zowel in de vestiging van Erpe-Mere als in Destelbergen. Nilörn had nog meer plannen met haar Belgische tak; voortaan zouden Nominette en Ruga fusioneren tot één bedrijf. Het personeel van Destelbergen moest hierdoor naar Erpe-Mere verhuizen, waar het fusiebedrijf 'Nilörn Nominette Ruga' zich bevond. Marc Van Renne, die eerder actief was als productieleider en CEO bij Shamrock Ruga, werd aangesteld als manager van het bedrijf.

In 2007 heerste er onrust bij de werknemers van Nominette. Het geruchten deed de ronde dat het bedrijf opnieuw verkocht zou worden. De Zweedse hoofdzetel gaf steeds meer werk aan de Portugese en Aziatische vestigingen en steeds minder aan het dochterbedrijf in Erpe-Mere. De onrust bij de werknemers was terecht, want op een bijzondere ondernemingsraad werd een week later meegedeeld dat de productieafdeling in Erpe-Mere gesloten zou worden. Enkel de verkoopafdeling en een kleine weefafdeling bleven in Erpe-Mere, waardoor 39 mensen hun job verloren. Na enkele moeilijke jaren werkten er in 2009 nog 11 personeelsleden in Erpe-Mere. Deze personeelsleden richtten zich vooral op het uitwerken van concepten voor labels, produceren gebeurde niet meer in Erpe-Mere. Na al de herstructureringen werd het steeds duidelijker dat Nilörn van Nominette af wou.

Van Engelen en Evers

Logo ee labels

Nominette werd in 2009 overgenomen door het Nederlandse familiebedrijf Van Engelen en Evers BV. Het bedrijf, met als internationale merknaam EE Labels, was al meer dan een eeuw actief in de textielsector en had zich gespecialiseerd in de jacquardband. De nieuwe eigenaar bracht vernieuwing, door o.a. de ontwikkeling van een webshop voor Nominette. Een deel van de etiketten die bij Nominette besteld werden, zouden voortaan in Nederland geproduceerd worden. In Erpe-Mere bleven wel nog acht weefmachines in de productiehal actief om naamlintjes en labeltjes met eigen logo te weven.

Carnavalslintjes

'Nominette' voor Mister Dancy, het eerste geweven lintje voor een Aalsterse Prins

Frans De Boitselier

Nominette trok in 1995 weg uit Aalst, maar het bedrijf wou de band met haar geboortestad behouden door carnavalslintjes te blijven vervaardigen voor de Aalsterse Prins. Deze traditie werd ooit in het leven geroepen door Frans De Boitselier. Toen hij in 1954 Prins Carnaval werd, liet Frans een geweven naamlintje maken door de firma 'La Nominette'. Dit lintje zou hij uitdelen aan het publiek tijdens carnaval, als aandenken aan zijn prinsenjaar. Toen Frans ook in 1955 en 1956 Prins Carnaval werd, liet hij opnieuw naamlintjes maken. Frans De Boitselier startte hiermee een traditie, die tot op vandaag in ere gehouden wordt.

In 1961 had Karel De Naeyer voor het eerst geen lintje als Prins Carnaval. Toen hij in 1962 een tweede keer Prins Carnaval werd, liet hij wel een lintje maken bij Nominette. Op zijn lintje liet hij zowel het jaartal 1961 als 1962 zetten, zodat hij één lintje kon uitdelen voor de twee jaar dat hij Prins Carnaval was.

In de periode 1968-1969 lieten de Prinsen geen naamlintjes maken bij Nominette. Kamiel Sergant en Luc Peirlinck opteerde in 1968 en 1969 voor kartonnen plaatjes die rond de nek gehangen kon worden. Opvallend is dat in 1969 wel naamlintjes van Nominette gemaakt werden voor Victor De Saedeleer. Victor verloor de Prinsenverkiezing, maar riep zichzelf uit tot 'Prins van de Linkeroever'. Als zelfgekroonde Prins liep hij mee in de stoet en deelde zijn lintjes uit aan het publiek, in tegenstelling tot de echte Prins Carnaval.

Jean-Paul De Boitselier schakelde in 1970 als Prins opnieuw over naar de lintjes van Nominette, maar in de periode 1977-1979 verkozen Prinsen Edy De Neve, Michel Cleemput en Enrico Le Clair een klever van Rupa in plaats van een geweven lintje van Nominette. In deze periode waren de lintjes van Nominette echter nog wel te zien in de stoet; Kamiel Sergant deelde als Keizer Carnaval zijn lintjes uit. Vanaf 1980 werd opnieuw overgeschakeld naar geweven lintjes voor de Prins, die tot op vandaag nog steeds door Nominette gemaakt worden.

Geen korting meer!

'Nominette' van Gary

Na de verhuis naar Erpe-Mere wou Nominette haar band met de stad Aalst behouden. Carnaval speelde hier een erg belangrijke rol in. Om de Aalsterse carnavalisten als trouwe klanten te behouden, werden elk jaar forse reducties aan de verschillende carnavalsprinsen aangeboden, zodat ze hun lintjes bij Nominette zouden blijven maken. In 2001 kwam er, na de overname door het Zweedse Nilörn, echter een einde aan de aangeboden kortingen; een beslissing van de nieuwe directie. Prins Gary Van Overstraeten moest daardoor als eerste prins de volle pot betalen voor zijn lintjes, wat toen 8 frank per stuk was. Om de kosten te reduceren besliste Gary toen om de gebruikelijke bestelling van 8000 stuks dat jaar te verminderen naar 5000 stuks.

Grootste textiellintje ooit

Bij het afscheidsconcert van Prins Wim Delclef voorzag hij voor de aanwezigen 'Wimonetjes'. Op deze 'nominette' was een foto van Prins Wim en zijn dochter Lina afgebeeld. Deze creatie was toen het grootste textiellintje dat Nominette ooit gemaakt had. Bovendien was het voor Nominette de eerste keer dat ze werkten met een foto op een geweven lint. Enkele personeelsleden van Nominette hadden hiervoor een speciale opleiding gevolgd.

De grote Nominette van Wim

90 jaar Nominette

Nominette voor Kamiel Sergant in 2011

Na het doorvoeren van nieuwe herstructureringen door Nilorn in 2009 beloofde toenmalig zaakvoerder Marc Van Renne dat de Aalsterse carnavalisten op Nominette konden blijven rekenen voor het vervaardigen van hun carnavalslintjes. Het enige verschil was wel dat de lintjes nu niet meer in Erpe-Mere zelf geweven zouden worden, maar in plaats daarvan vervaardigd zouden worden in Tunesië, Turkije of China, vanwaar ze dan naar Aalst gescheept zouden worden. Lang zou deze regeling echter niet meer duren, want kort daarna werd Nominette overgenomen door EE Labels, waardoor de productie naar Nederland verhuisde.

In 2011 bracht de firma Nominette, naar aanleiding van haar 90-jarig bestaan, textiellintjes uit ten voordele van 'Mensen Helpen Mensen', de organisatie van Kamiel Sergant die zich inzet voor de armoede in Aalst. De jubileumnominette droeg het opschrift 'Keizer Kamiel' en de jaartallen '1432-2011'. Het lintje was geïnspireerd op het eerste Prinsenlintje van Frans De Boitselier uit 1954. Het jaartal 1432 verwees naar het ontstaan van carnaval in Aalst. De 50 stuks vlogen de deur uit en brachten 1000 euro op. Deze som werd door eigenaar Marc Evers overhandigd aan Kamiel Sergant. Naar aanleiding van hun negentigjarige bestaan bracht Nominette ook een vlag uit met een Voil Jeannet met ajuinhoofd, een pak friet en enkele glazen bier in de handen.

Carnavalslintje.be

Homepage van de website http://carnavalslintje.be

Nominette bleef carnaval steunen en werd een begrip in Aalst. Ook het woord 'nominetje', dat verwees naar de lintjes van Nominette, behoorde voortaan tot de Aalsterse woordenschat. Nieuwe carnavalsartikelen van Nominette bleven verschijnen; zo produceerden ze in 2012 een carnavalssjaal, met daarop alle namen van de prinsen carnaval. De carnavalsgroepen kregen dat jaar ook een wimpel van Nominette.

In 2012 verscheen de website carnavalslintje.be, waarop alle Aalsterse 'nominetten' verzameld werden. Het idee werd uitgewerkt door verzamelaars Chris Van Goethem en Lieven Goubert. Bij de overname van Nominette door EE Labels ging het archief verloren, waardoor de verzamelaars op zoek gingen naar alle bestaande carnavalslintjes, die gemaakt werden door Nominette. De firma werkte graag mee bij het aanleggen van dit nieuwe digitaal archief. De website wordt jaarlijks geüpdatet door Lieven Goubert.

100 jaar Nominette

Naar aanleiding van hun 100ste verjaardag, brengt Nominette een verjaardagsbrochure uit onder de noemer ‘100 joor gooren ver te spooren’ (100 jaar garen om te bewaren). Naast het verhaal van Nominette bevat de brochure twee geweven carnavalslintjes, waaronder één speciale grote nominette. De brochure kwam tot stand met de hulp van Dennis De Wolf, Lieven Goubert en Sören Delclef.

Met de opbrengst van de verjaardagsbrochure wil Nominette twee speel- en belevingspanelen aankopen voor Levensvreugde. Deze Aalsterse vzw ondersteunt en begeleidt minderjarigen en volwassenen met een verstandelijke beperking. Met de panelen zou Levensvreugde de bewegingsactiviteiten op hun domein kunnen koppelen aan het aanbieden van zintuiglijke activiteiten.

De brochure rond 100 jaar Nominette is te verkrijgen vanaf donderdag 13 februari in de vestiging van Nominette in Erpe-Mere en bij Duopaint in Aalst. De kostprijs bedraagt 15 euro en gaat integraal naar het goede doel.

Varia

• In 1995 was Nominette kandidaat overnemer van etikettenweverij Shamrock Ruga uit Destelbergen, maar de deal ging uiteindelijk niet door. Het bedrijf werd uiteindelijk overgenomen door het Zweedse Nilörn, dat jaren later ook La Nominette zou overnemen en deed fusioneren met Shamrock Ruga.
• In 2002 besliste de Coöperatieve Vennootschap voor Huisvesting om de voormalige fabrieksgebouwen van Nominette in Aalst om te bouwen tot sociale woningen.
• In 2003 werden de lintjes van Prins Chris Baeten vroegtijdig gelekt. Twee lintjes werden op de vrijdag voor carnaval door Chris opgemerkt in het Radio 2-café. Chris reageerde in de krant erg ontgoocheld en boos.
• In 2004 besliste de gemeente Erpe-Mere om een parkeerplaats voor vrachtwagens aan te leggen in de Industrieweg ter hoogte van etikettenweverij Nominette. Deze beslissing werd genomen omdat er regelmatig verkeersproblemen waren in de buurt van het bedrijf, doordat vrachtwagens op de rijweg parkeerden in afwachting tot ze het bedrijfsterrein konden oprijden. De parking kostte 20 500 euro.
• In 2010 werd het woord 'nominette' opgenomen in Le Petit Larousse. Het woord betekende voortaan een naametiket in kinderkleding.